Wschodnia cześć woj. lubelskiego. 15 km na zachód od Chełma. Wieża stoi tuż przy drodze po prawej stronie jadąc z Lublina do Chełma. Samochód można zaparkować przy bocznej drodze, kilkadziesiąt m dalej.
Już sama nazwa tej wsi pod Chełmem jest wymowna. Stołp to wolno stojąca wieża obronna. Stoi ona tu na niewielkim sztucznym wzgórzu obok małego jeziorka zasilanego wodą ze źródła uważanego dawniej za lecznicze. Na szczęście ci którzy wytyczyli tu główna drogę do Chełma od zachodu nie zburzyli wieży tylko minęli ją o dosłownie 10 m, ale i tak naruszli dawny wygląd okolicy. Obecnie otaczają ją domy i jakiś zakład.
Obiekt zbudowany na planie czworoboku o wymiarach 6,3 x 5,7 m ma 17 m wysokości i 3 kondygnacje, ale kiedyś było ich 4 lub 5. Wejście znajdowało się na czwartej kondygnacji, gdzie był główny punkt wieży - kaplica w kształcie krzyża greckiego o glazurowanej podłodze. Ciekawostką jest to, iż na zewnątrz wieża jest kwadratowa a wewnątrz okrągła.
Obiekt zbudowany na planie czworoboku o wymiarach 6,3 x 5,7 m ma 17 m wysokości i 3 kondygnacje, ale kiedyś było ich 4 lub 5. Wejście znajdowało się na czwartej kondygnacji, gdzie był główny punkt wieży - kaplica w kształcie krzyża greckiego o glazurowanej podłodze. Ciekawostką jest to, iż na zewnątrz wieża jest kwadratowa a wewnątrz okrągła.
Obecne wnikliwe badania wieży rzuciły nieco więcej światła na jej charakter i wykorzystanie w średniowieczu. Okazuje się, że wbrew starszym informacjom nie ma ona nic wspólnego z zamkiem czy grodem. Wykluczono całkowicie funkcje obronne obiektu, który prawdopodobnie był małym klasztorem - samotnią dla kilku zakonników. Bezpieczeństwo zapewniał im zamek w Chełmie. Otwory w wieży nie były strzelnicami, niegdyś wypełniały je witraże.
Przy wieży odkryto kamienny cokół. Stał na nim duży budynek przylegający do południowej ściany wieży. Z kolei od zachodu odsłonięto bale, które tworzyły pomost prowadzący do pobliskiego źródełka, będącego niegdyś pogańskim miejscem kultowym. Od dawien dawna miało ono cudowne właściwości, do dzisiaj jeszcze bije, choć znacznie słabiej niż kiedyś.
W fachowych kręgach wiele się ostatnio mówi o Stołpiu, ponieważ w kraju nie ma drugiego podobnego obiektu. Przypuszcza się, że rodowodu wieży należy szukać w kulturze bizantyjskiej. Jest to najstarszy polski zabytek po prawej stronie Wisły.
Dzięki analizie węgla C14 ustalono, że wieża powstała w poł. XII wieku. Zbudowano ją z grubo ciosanego zlepieńca wapienno-piaskowego.
Koniec wieży nastąpił w 1270 roku (+/- 30 lat). Obiekt spalili więc z pewnością Tatarzy. Nigdy nie został już odbudowany.
W 1945 r. stan wieży został nadwątlony, a odrestaurowano ją 3 lata później. Być może wkrótce dowiemy się więcej informacji o dawnych dziejach tego tajemniczego miejsca.
Pierwsze badania wieży prowadzono już w XIX wieku, następne w latach 70-tych XX wieku. Od 2004 roku wykopaliskami kieruje prof. Andrzej Buko.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz