Tytułem wstępu

Na wstępie chciałam zaznaczyć, iż blog mój w żaden sposób nie aspiruje do miana jakiegoś poważniejszego przedsięwzięcia naukowego i ma głównie charakter hobbystyczny i w pełni amatorski. Intencją moją było, jest i będzie, zachęcenie czytelnika do odwiedzenia tych cudownych miejsc w Polsce oraz do zapoznania się z ich historią, klimatem. Poszczególne teksty (głównie w opisach miejscowości) pochodzą nieraz z trzech-czterech źródeł (całkowicie ze sobą przemieszanych), tak więc zdecydowałam się (przed wszystkim ze względu na czytelność i specyfikę przekazu www) nie podawać dziesiątków przypisów do każdego liczącego parę słów fragmentu. Informacje zamieszczone w w moim blogu dotyczące zamków pochodzą głównie z "Leksykonu zamków w Polsce" [ autorzy: Salm Jan, Kołodziejski Stanisław, Kajzer Leszek] oraz stron internetowych poświęconych temu zagadnieniu. Zaś wiadomości dotyczące samych miejscowości znajduję głównie w Wikipedii, na stronach tych gmin i miejscowości, bądź też ze stron prywatnych poświęconych danym miejscowościom czy obiektom. Jeżeli jednak, ktoś poczuje się urażony gdy wykorzystam jego wiadomości, proszę o kontakt. Napiszę sprostowanie lub usunę takowe wiadomości z mojego bloga.

Będę ogromnie wdzięczna za wszelkie uwagi, zarówno dot. ew. błędów rzeczowych, ortograficznych, faktograficznych i innych. Propozycje, pomysły, sugestie dot. układu treści, nowych tematów, i inne uwagi proszę przesyłać na adres: jagusinka@gmail.com
Tuż pod tym tekstem jest księga gości - możesz napisać co myślisz o moim blogu :)

PRZEPROWADZKA

Po dość długiej nieobecności postanowiłam wrócić do prowadzenia bloga o moich podróżach.

Jeśli macie ochotę mi towarzyszyć zapraszam na nową witrynę tutaj:


czytajcie, komentujcie, krytykujcie, subskrybujcie i wpisujcie się do księgi gości. Serdecznie zapraszam :)

KSIĘGA GOŚCI

KSIĘGA GOŚCI - pisz szczerze, każda opinia jest dla mnie ważna :)

Możesz tutaj napisać co myślisz o moim blogu :)

Obserwatorzy

wtorek, 8 marca 2011

Ryki

Ryki – miasto w województwie lubelskim, w powiecie ryckim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Ryki.


Współrzędne obiektu
51.6256 
21.9326

Znajdujący się w Rykach dwór z XVIII wieku wybudowany został jako rezydencja króla Stanisława Poniatowskiego. 

Dwór murowany z cegły i otynkowany, posadowiony na planie prostokąta, parterowy z poddaszem przekrytym spłaszczonym dachem czterospadowym o połaciach pobitych blachą. Elewacja frontowa 9 osiowa, z 3 osiowym portykiem wspartym na 4 masywnych kolumnach toskańskich, dźwigających belkowanie z wydatnym fryzem i trójkątny szczyt z okullusem. Na elewacji tylnej na osi portyku zlokalizowany lekko zaznaczony ryzalit wieńczony trójkątnym szczytem. Elewacja posadowiona na niewysokim cokole, wieńczona profilowanym gzymsem oddzielającym partię fryzu z okienkami poddasza. Układ wnętrz dwutraktowy z korytarzem w częściach bocznych, z sienią na osi i salonem w trakcie ogrodowym. Układ został przekształcony. Całość utrzymana w duchu późnego klasycyzmu.

Korzenie Ryk sięgają XV wieku, zostały założone w 1442 r. jako wieś królewska „Riki”. Nazwa miejscowości kojarzona jest z dziką zwierzyną, w którą obfitowały wielkie obszary leśne, pośród których powstała osada. Historycznie miasto leży na terenie ziemi stężyckiej, wywodzącej się ze wczesnośredniowiecznej kasztelanii sieciechowskiej. Pierwsze informacje dotyczące osady Ryki pochodzą z XVI wieku – z tego okresu pochodzą wzmianki o prawdopodobnie pierwszym – drewnianym – kościele pw. św. Jakuba Apostoła i szkole parafialnej. W 1585 r. Ryki stały się siedzibą nowo utworzonego starostwa ryckiego, powstałego z p południowo-wschodnich ziem starostwa stężyckiego. Pod koniec XVI w. otworzono szpital parafialny, ufundowany przez Mikołaja Zaleskiego, dziedzica wsi Zalesie. W 1693 r. diecezja krakowska ufundowała w Rykach jedyną w XVII w. kapelę parafialną.

W 1759 r. starostwo objął Stanisław Poniatowski herbu Ciołek, wojewoda mazowiecki i kasztelan krakowski – ojciec ostatniego króla Stanisława Augusta. W 1765 r. wybudował on w Rykach murowany pałac w stylu klasycystycznym, otoczony parkiem krajobrazowym. Najprawdopodobniej to dzięki jego staraniom Ryki w 1782 r., już po jego śmierci, otrzymały prawa miejskie.

Pod koniec XVIII wieku duża część miasta spłonęła w pożarze. Po III rozbiorze Polski, Ryki znalazły się w zaborze austriackim w Galicji Zachodniej. W czasach Księstwa Warszawskiego należały do departamentu siedleckiego w powiecie żelechowskim; wtedy utraciły też prawa miejskie. Po Kongresie Wiedeńskim w 1815 r. Ryki znalazły się na terenie Królestwa Polskiego w zaborze rosyjskim.

W 1836 r. dobra rządowe Ryk stały się własnością hrabiego Jana Jezierskiego. W tym czasie pałac został gruntownie przebudowany, a park krajobrazowy przekomponowany. Dzięki hrabiemu Jezierskiemu Ryki znacznie się rozwinęły gospodarczo –założył on 31 stawów hodowlanych, uruchomił 4 młyny i tartak. Gospodarstwo rybackie było jednym z najlepiej prowadzonych w Królestwie Polskim – jeszcze w dwudziestoleciu międzywojennym Ryki nazywano „stolicą karpi”.

Już wówczas miasto zamieszkiwała duża społeczność żydowska (w większości chasydzi).Ich historia jest nierozerwalnie związana z historią miasta. Pierwsza samodzielna Gmina Żydowska powstała w 1842 r. W tym okresie zbudowano też murowaną synagogę, dom nauki i założono cmentarz. Pojawiły się chasydzkie sztibł (małe domy modlitwy)i Ryki stały się ważnym ośrodkiem chasydyzmu. W 1908 r. Żydzi stanowili 94% mieszkańców Ryk, a w okresie międzywojennym – 69%. W 1916 r. połowa mandatów w zarządzie miejskim należała do Żydów, a dziesięć lat później powstał pierwszy bank żydowski.

W 1906 r. właścicielem wsi został hrabia Adam Feliks Roniker, a w r. 1913 ostatnią właścicielką stała się Marta Ludwika Marchwicka.

17 września 1939 miasto zajęli Niemcy, którzy wcielili je do Generalnej Guberni w dystrykcie lubelskim. Pod koniec 1940 r. powstało getto, w którym zgromadzono ponad 3,5 tysiąca Żydów. Wiosną 1942 roku część mieszkańców getta wywieziono do obozu zagłady w Sobiborze, a pół roku później całkowicie zlikwidowano getto –mieszkańców, którzy uniknęli Sobiboru, wysłano do obozu w Treblince oraz obozu pracy. Podczas wojny na terenie Ryk bardzo aktywnie działał ruch oporu. W 1944 r. Armia Krajowa wyzwoliła Ryki, a w 1957r. ponownie uzyskały prawa miejskie.

Ważną datą dla historii ryckiego pałacu był rok 1980 – uległ on znacznemu zniszczeniu podczas pożaru. Po odbudowie w 1990 r. oddano go do użytku i obecnie znajduje się w nim Urząd Stanu Cywilnego, Oddział Miejskiej Biblioteki Publicznej i Miejsko-Gminne Centrum Kultury.

W Rykach warto zobaczyć:
-kościół pw. Najświętszego Zbawiciela z początku XX wieku
-obraz Chrystusa na krzyżu namalowany przez Leona Wyczółkowskiego w kościele Najświętszego Zbawiciela
-XVIII-wieczny pałac Stanisława Poniatowskiego
-XIX-wieczny park przypałacowy
-głaz-pomnik z tablicą upamiętniającą miejsce dawnej świątyni i miejsce złożenia prochów Stanisława Poniatowskiego
-„stary” cmentarz z XIX wieku z grobami powstańców styczniowych oraz rodziny malarza Leona Wyczółkowskiego
-skwer z XVIII wieku
-Jezus Frasobliwy – ludowa rzeźba z piaskowca z przełomu XVIII/XIX wieku
-cmentarz żydowski
-synagoga z połowy XIX wieku

Rososz

Rososz – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie ryckim, w gminie Ryki.


Współrzędne obiektu
N 51° 40.039'
E 21° 58.810'
 
W Rososzy znajduje się dwór drewniany wybudowany w II połowie XIX w.

Obecnie mieści się w nim szkoła podstawowa, chociaż obok powstaje nowobudowany obiekt, który ma w przyszłości służyć dzieciom w celach edukacyjnych.

Mam nadzieję, że po przeniesieniu szkoły do nowego budynku, stary dworek będzie odpowiednio chroniony przed zdewastowaniem i zniszczeniem.
Na frontonie budynku umieszczony jest napis Anno Domini 1925, więc należy przypuszczać że w tym właśnie roku dworek ten został rozbudowany.

Do rejsteru zabytków w Rososzy wpisane są również:
    * stajnia
    * spichlerz murowany z 1900 r.
    * park krajobrazowy z II połowy XIX w.