Piątek – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie łęczyckim, w gminie Piątek. Piątek jest siedzibą Urzędu Gminy a położony jest w geometrycznym środku Polski w widłach Maliny i Moszczenicy, na skrzyżowaniu dróg Kutno - Łódź i Łęczyca - Łowicz.
Historyczna nazwa Piątek wywodzi się od cotygodniowego targu, odbywającego się właśnie w piątek. Odbywały się one już zapewne w pierwszej połowie XII wieku, bowiem jako osada targowa, Piątek wymieniany jest w źródłach po raz pierwszy w 1136r.w bulli papieża Innocentego III. Wówczas to, osada stanowiąca uposażenie opactwa benedyktynów w Łęczycy, przeszła wraz z całym majątkiem tego opactwa na własność arcybiskupów gnieźnieńskich.
Przed 1339r. Piątek otrzymał prawa miejskie. Osada lokowana została na prawie średzkim. Status miejski Piątku potwierdza dokument Kazimierza Wielkiego dla arcybiskupstwa gnieźnieńskiego z 1357r. Władysław Jagiełło w 1429r. nadał mieszkańcom Piątku przywileje zwalniające ich od opłaty tzw. targowego i ceł w granicach Królestwa Polskiego, co respektowali i potwierdzali stosownymi dokumentami kolejni królowie polscy: Kazimierz Jagiellończyk, Jan Olbracht, Aleksander, Zygmunt Stary i In. Oryginał takowego dokumentu, wydanego przez Jana Olbrachta w 1501r., znajduje się w Archiwum Kapituły w Gnieźnie. Inną ciekawostką z tego okresu jest przemarsz wojsk Władysława Jagiełły, zdążających na wojnę z Krzyżakami w 1410r. wzdłuż rzeki Bzury, a więc zapewne przez północne obszary gminy: Balków, Włostowice, Pęcławice. O znaczeniu Piątku świadczy fakt, iż w czasie wojny pruskiej w 1458r. władze miasta zostały zobowiązane do wystawienia 14 zbrojnych, podczas gdy z wielu innych miejscowości łęczyckich wysłano zaledwie po dwóch. W ciągu XV w. Piątek stał się głównym ośrodkiem majątków duchownych w Łęczyckiem, zajmując jedno z pierwszych miejsc w grupie miast średniej wielkości. Był także ulubioną siedzibą arcybiskupów gnieźnieńskich, mających tutaj swój dwór. Była tu także karczma, dysponująca końmi gotowymi do podmiany w zaprzęgu powozu dostojników kościelnych, odwiedzających swoje włości położone na południowy-wschód od Gniezna.
W XVI w. słynął Piątek z wyrobu doskonałego piwa (w 1800r. były tu 33 browary). Do połowy XVII w. miasto rozwijało się dość prężnie, stanowiąc ważny ośrodek rzemieślniczo-handlowy. Na przykład w 1580r. zamieszkiwało w mieście 112 rzemieślników. W 1512r. Piątek liczył 140 dymów (domów), w 1593r. – 180, a w połowie XVII w. – 230. Pomyślny rozwój przerwały wojny w latach 1655-1660. Ludność Piątku i okolic czynnie wspierała w walce ze Szwedem Jana Kazimierza. W 1655r. król przebywał w Łowiczu, a następnie zdążał w te strony, aby połączyć swoje siły z obozującą niedaleko Piątku szlachtą z pospolitego ruszenia z Łęczyckiego, Sieradzkiego i Brzesko-Kujawskiego. Zmierzał tu także Karol Gustaw chcąc okrążyć obóz polski. Zamiar nie udał się, pod Bielawami doszło do potyczek, w trakcie których Stefan Czarniecki pokonał Szwedów. Mimo to, wojska szwedzkie spaliły Piątek, tak, że zostały tu ruina i zgliszcza. Odbudowane z wielkim trudem miasto nawiedził w 1681r.wielki pożar. Po tych klęskach, w 1685r. było tu zaledwie 40 domów i 176 pustych placów. Po sekularyzacji dóbr arcybiskupstwa gnieźnieńskiego w 1796r. Piątek przeszedł na własność rządu pruskiego. Po 1807r. znalazł się w granicach Księstwa Warszawskiego, a po 1815r. w Królestwie Kongresowym.
Po kolejnym pożarze miasta w 1817r., kiedy ocalały tylko 3 murowane domy, mieszkańcy mieli obowiązek stawiania wszelkich budynków z cegły, z dachami krytymi dachówką. Dla ułatwienia wykonania tych zaleceń na ziemi wójta (obecnie glinianka za cmentarzem od strony zachodniej) w 1819r. postawiono cegielnię. Opracowano także plan regulacji ulic i placów. Budynki, które wcinały się w ulicę z całą stanowczością rozbierano, co spotykało się z protestem ich właścicieli. Przystąpiono również do budowy nowych dróg i mostów oraz odnawiania kanałów, otaczających miasto. Rozpoczęto modernizację miasta (brukowano ulice i rynek, poszerzano ulice, budowano kanały rynsztokowe, studnie wyposażano w pompy). W 1826r. wybudowano drogę łącząca bezpośrednio Piątek z Łęczycą. Zapoczątkowano także wznoszenie budowli użyteczności publicznej. W 1860r. Piątek miał 144 domy i 1972 mieszkańców. Głównym zajęciem ludności była uprawa roli, nieliczni zajmowali się rzemiosłem, handlem trudnili się głównie Żydzi.
W czasie Powstania Styczniowego Piątek pełnił rolę ważnego ośrodka ruchu powstańczego, za co w odwecie został przez władze carskie pozbawiony w 1870r. praw miejskich.
Kolejny pożar w 1899r. zmobilizował mieszkańców do wybudowania remizy strażackiej i powołania w 1903 r. straży pożarnej.
W Piątku od najdawniejszych czasów było rozwinięte młynarstwo, o którym istnieją wzmianki z XV w. Istniały liczne młyny wodne, z których do naszych czasów zachował się wielokrotnie modernizowany „Młyn na Grobli”, przy ul. Pokrzywnica 1. W 1930r. w Piątku rozpoczęła pracę elektrownia i 3 młyny wodne. Szczególne miejsce w historii Piątku ma Bank Spółdzielczy. Zalążkiem dzisiejszego banku była założona w 1907r. Prywatna Kasa Oszczędnościowo-Pożyczkowa jako Chrześcijańskie Towarzystwo Oszczędnościowe, którego przewodniczącym był proboszcz parafii w Piątku – ks. kanonik Antoni Gniazdowski. W ciągu ponad stuletniej działalności bank umożliwiał członkom uzyskiwanie bardzo nisko oprocentowanych kredytów i gromadzenie oszczędności na korzystnych warunkach. W 1937 r. w 30-lecie działalności, Bank Spółdzielczy wydał swoim sumptem monografię miejscowości pt. „Piątek” autorstwa Franciszka Paprockiego.
W 1937r. Piątek liczył 3 450 mieszkańców, w tym 1070 Żydów. Czynnych było 214 sklepów i 61 warsztatów rzemieślniczych. Pomyślny rozwój zahamowała II wojna światowa. W czasie działań wojennych we wrześniu 1939r. Piątek został w znacznym stopniu zniszczony. W dniach od 9 do 10 września 1939r. toczyły się tu zacięte walki słynnej w historii Bitwy nad Bzurą.
W walkach o Piątek zginęło 185 żołnierzy polskich oraz około 300 niemieckich. Do niewoli wzięto ok. 600 Niemców. Decyzją dowództwa Armii „Poznań” oddziały polskie dnia 13 września wycofały się za Bzurę, by po jej lewym brzegu pospieszyć na odsiecz Warszawie. Na ich miejsce wkroczyły wojska niemieckie. Jeszcze we wrześniu Niemcy utworzyli w Piątku obóz jeniecki dla żołnierzy polskich między ulicami Łęczycką, Nowy Świat i Pokrzywną. W czasie wojny Piątek włączono do Kraju Warty w Rzeszy Niemieckiej. W niedalekiej odległości ok. 4 km przebiegała granica z Generalną Gubernią. W Piątku, w biurach Fabryki Maszyn Żniwnych Wacława Makowskiego mieścił się posterunek straży granicznej (Grenshutz) i celnej (Zollamt). Piątek był siedzibą gminnych władz okupacyjnych. W starej plebanii, po wywiezieniu do obozu w Dachau księży Knapskiego i Kotlickiego, urządzono posterunek żandarmerii. Przez cały okres okupacji ludność poddawana była licznym represjom, wielu wywieziono do obozów koncentracyjnych. Dla mieszkańców Piątku tragiczny okres okupacji trwał 5 lat 4 miesiące i 15 dni, aż do wyzwolenia 18 stycznia 1945 r.
Współczesny Piątek jest rozległą osadą o miejskim charakterze zabudowy. Najpiękniej prezentuje się Rynek zamieniony na skwer nowoczesną bryłą budynku Urzędu Gminy w narożniku pierzei północnej, na miejscu XIX-wiecznego ratusza.
Zabytki Piątku
Kościół parafialny p.w. Świętej Trójcy – wzniesiony został ok. 1460r. Gotycki w bryle, orientowany, murowany z cegły w wątku polskim, otynkowany, jednonawowy z węższym prostokątnym prezbiterium. Ściana zachodnia i murowany chór muzyczny wsparty na dwóch filarach, są odchylone w części południowej ku zachodowi. Do południa przy nawie kruchta, od północy zakrystia duża i ministrancka, sklepione kolebkowo oraz kaplica NMP o stropie płaskim, belkowanym, malowanym w motywu roślinne. W nawie i prezbiterium stropy płaskie, otwór tęczowy – ostrołukowy. Na zewnątrz kościół oszkarpowany, okna gotyckie przebudowane, dachy dwuspadowe, nad kaplicą i zakrystią pulpitowy. We wschodniej ścianie, na zewnątrz, wnęka w obramieniu kamiennym z napisem dewocyjnym i datą 1584 r. Wewnątrz kościoła bogate wyposażenie, głównie barokowe. Ołtarz główny, późnobarokowy, pochodzi z kościoła dominikanów w Łowiczu. W nim dużych rozmiarów obraz Świętej Trójcy namalowany w 1894r. przez Józefa Buchbindera.
W kaplicy Matki Boskiej - ołtarz barokowy z obrazem Matki Boskiej z Dzieciątkiem, w sukience z ok.1720 r. oraz wymiennym obrazem św. Marii Magdaleny.
Kościół p.w. Przemienienia Pańskiego (d. św. Wawrzyńca), na cmentarzu parafialnym. Pierwsza wzmianka o istnieniu tu poprzedniego kościoła drewnianego p.w. św. Anny pochodzi z 1555 r. i dotyczy zapisu jakiego na rzecz kościoła dokonała Elżbieta Pijanowska z Gniezna - fundatorka wyposażenia. W 1588 r. arcybiskup gnieźnieński Stanisław Karnkowski nadał kościołowi grunta i przekazał je wraz z kościołem Bractwu Literackiemu. Od 1753 r. kościół nazywany Kościołem Literackim p.w. św. Wawrzyńca, obsługiwany był aż do 1822r. przez mansjonarzy – członków bractwa. Należeli do niego mężczyźni i kobiety umiejący pisać i czytać, których celem było pogłębianie życia religijnego. Dzisiejszy, drewniany kościół pochodzi z 1753 r. i zbudowany został na miejscu poprzedniego, rozebranego wskutek zestarzenia się konstrukcji. Jest konstrukcji zrębowej, oszalowany, przykryty gontowym dachem. Nawa na planie prostokąta, wraz z węższym, prostokątnym prezbiterium posiadają płaskie stropy. We wnętrzu, nad przejściem do prezbiterium znajduje się belka tęczowa z napisem dewocyjnym i datą 1753 r. Obok kościoła zlokalizowana jest dzwonnica drewniana o konstrukcji słupowej, oszalowana, czworościenna z czterospadowym daszkiem gontowym, prawdopodobnie z XVIII w.
Kościół starokatolicki mariawitów p.w. Matki Boskiej Nieustającej Pomocy – przy ul. Szpitalnej, został zbudowany w 1907r. ze składek wiernych. Cały budynek został zbudowany z cegły wysokiej jakości i drewna sosnowego, fundamenty z cegły na zaprawie cementowej. W 1995r. przeprowadzono kapitalny remont więźby dachowej. Kościół cyklicznie czynny.
W Piątku znajdują się dawne cmentarze: rzymsko-katolicki i mariawicki. Cmentarz rzymsko-katolicki, przy ul. Literackiej, z zabytkowymi grobowcami i pomnikami z XIX w. Cmentarz mariawicki zlokalizowany jest w miejscowości Pokrzywnica. Po cmentarzu żydowskim - kirkucie, który znajdował się przy ul. Pokrzywnej, pozostała tylko łąka. Należy nadmienić, że żołnierzy polskich poległych w walkach o Piątek w 1939 r. pochowano w mogile zbiorowej usytuowanej wzdłuż płotu od ul. Literackiej. W 1952 r. zorganizowano ekshumację i przeniesienie zwłok na cmentarz w Łęczycy. Żołnierzy niemieckich poległych w 1939 r. pochowano naprzeciw bramy cmentarza po drugiej stronie ul. Literackiej, skąd w latach dziewięćdziesiątych ich szczątki przeniesiono na wojskowy cmentarz niemiecki pod Poznaniem.
Pomnik „Krzyż” na miejscu zamordowanych 14 września 1939 r. mieszkańców Piątku i uchodźców z okolic Poznania. Żołnierze Wehrmachtu spędzili 44 osoby do pracy przy naprawie mostu na Malinie. Gdy most został naprawiony, Niemcy wszystkich rozstrzelali. Zwłoki pomordowanych zakopano w leju po bombie obok rzeki. Pomnik zbudowano w 1957 r. z inicjatywy proboszcza piątkowskiego ks. Józefa Rogackiego.
Piątek, ul. Kutnowska 19 – Pomnik Chwały 14 Wielkopolskiej Dywizji Piechoty Armii „Poznań”, odsłonięty 8 września 1989 roku, w 50-tą rocznicę Bitwy nad Bzurą. W murze pomnika, umieszczony jest wizerunek dowódcy 14 WDP, gen. bryg. Franciszka Włada, poległego 18.09.1939 r. Znajduje się tam również umieszczona w łuskach pocisków artyleryjskich ziemia z pól bitewnych: Piątku, Mąkolic, Łęczycy, Bielaw i Koźla.
Janowice – Pomnik Ofiar Faszyzmu, ufundowany przez społeczność lokalną dla upamiętnienia rozstrzelanych w dniu 10.09.1939r. sześciu mieszkańców Janowic. Pomnik odsłonięto 23.09.1962r., ciała ofiar znajdują się na cmentarzu parafialnym w Piątku.
Piątek na mapie google
Współrzędne obiektu
52°04’N
19°28’E
Przed 1339r. Piątek otrzymał prawa miejskie. Osada lokowana została na prawie średzkim. Status miejski Piątku potwierdza dokument Kazimierza Wielkiego dla arcybiskupstwa gnieźnieńskiego z 1357r. Władysław Jagiełło w 1429r. nadał mieszkańcom Piątku przywileje zwalniające ich od opłaty tzw. targowego i ceł w granicach Królestwa Polskiego, co respektowali i potwierdzali stosownymi dokumentami kolejni królowie polscy: Kazimierz Jagiellończyk, Jan Olbracht, Aleksander, Zygmunt Stary i In. Oryginał takowego dokumentu, wydanego przez Jana Olbrachta w 1501r., znajduje się w Archiwum Kapituły w Gnieźnie. Inną ciekawostką z tego okresu jest przemarsz wojsk Władysława Jagiełły, zdążających na wojnę z Krzyżakami w 1410r. wzdłuż rzeki Bzury, a więc zapewne przez północne obszary gminy: Balków, Włostowice, Pęcławice. O znaczeniu Piątku świadczy fakt, iż w czasie wojny pruskiej w 1458r. władze miasta zostały zobowiązane do wystawienia 14 zbrojnych, podczas gdy z wielu innych miejscowości łęczyckich wysłano zaledwie po dwóch. W ciągu XV w. Piątek stał się głównym ośrodkiem majątków duchownych w Łęczyckiem, zajmując jedno z pierwszych miejsc w grupie miast średniej wielkości. Był także ulubioną siedzibą arcybiskupów gnieźnieńskich, mających tutaj swój dwór. Była tu także karczma, dysponująca końmi gotowymi do podmiany w zaprzęgu powozu dostojników kościelnych, odwiedzających swoje włości położone na południowy-wschód od Gniezna.
W XVI w. słynął Piątek z wyrobu doskonałego piwa (w 1800r. były tu 33 browary). Do połowy XVII w. miasto rozwijało się dość prężnie, stanowiąc ważny ośrodek rzemieślniczo-handlowy. Na przykład w 1580r. zamieszkiwało w mieście 112 rzemieślników. W 1512r. Piątek liczył 140 dymów (domów), w 1593r. – 180, a w połowie XVII w. – 230. Pomyślny rozwój przerwały wojny w latach 1655-1660. Ludność Piątku i okolic czynnie wspierała w walce ze Szwedem Jana Kazimierza. W 1655r. król przebywał w Łowiczu, a następnie zdążał w te strony, aby połączyć swoje siły z obozującą niedaleko Piątku szlachtą z pospolitego ruszenia z Łęczyckiego, Sieradzkiego i Brzesko-Kujawskiego. Zmierzał tu także Karol Gustaw chcąc okrążyć obóz polski. Zamiar nie udał się, pod Bielawami doszło do potyczek, w trakcie których Stefan Czarniecki pokonał Szwedów. Mimo to, wojska szwedzkie spaliły Piątek, tak, że zostały tu ruina i zgliszcza. Odbudowane z wielkim trudem miasto nawiedził w 1681r.wielki pożar. Po tych klęskach, w 1685r. było tu zaledwie 40 domów i 176 pustych placów. Po sekularyzacji dóbr arcybiskupstwa gnieźnieńskiego w 1796r. Piątek przeszedł na własność rządu pruskiego. Po 1807r. znalazł się w granicach Księstwa Warszawskiego, a po 1815r. w Królestwie Kongresowym.
Po kolejnym pożarze miasta w 1817r., kiedy ocalały tylko 3 murowane domy, mieszkańcy mieli obowiązek stawiania wszelkich budynków z cegły, z dachami krytymi dachówką. Dla ułatwienia wykonania tych zaleceń na ziemi wójta (obecnie glinianka za cmentarzem od strony zachodniej) w 1819r. postawiono cegielnię. Opracowano także plan regulacji ulic i placów. Budynki, które wcinały się w ulicę z całą stanowczością rozbierano, co spotykało się z protestem ich właścicieli. Przystąpiono również do budowy nowych dróg i mostów oraz odnawiania kanałów, otaczających miasto. Rozpoczęto modernizację miasta (brukowano ulice i rynek, poszerzano ulice, budowano kanały rynsztokowe, studnie wyposażano w pompy). W 1826r. wybudowano drogę łącząca bezpośrednio Piątek z Łęczycą. Zapoczątkowano także wznoszenie budowli użyteczności publicznej. W 1860r. Piątek miał 144 domy i 1972 mieszkańców. Głównym zajęciem ludności była uprawa roli, nieliczni zajmowali się rzemiosłem, handlem trudnili się głównie Żydzi.
W czasie Powstania Styczniowego Piątek pełnił rolę ważnego ośrodka ruchu powstańczego, za co w odwecie został przez władze carskie pozbawiony w 1870r. praw miejskich.
Kolejny pożar w 1899r. zmobilizował mieszkańców do wybudowania remizy strażackiej i powołania w 1903 r. straży pożarnej.
W Piątku od najdawniejszych czasów było rozwinięte młynarstwo, o którym istnieją wzmianki z XV w. Istniały liczne młyny wodne, z których do naszych czasów zachował się wielokrotnie modernizowany „Młyn na Grobli”, przy ul. Pokrzywnica 1. W 1930r. w Piątku rozpoczęła pracę elektrownia i 3 młyny wodne. Szczególne miejsce w historii Piątku ma Bank Spółdzielczy. Zalążkiem dzisiejszego banku była założona w 1907r. Prywatna Kasa Oszczędnościowo-Pożyczkowa jako Chrześcijańskie Towarzystwo Oszczędnościowe, którego przewodniczącym był proboszcz parafii w Piątku – ks. kanonik Antoni Gniazdowski. W ciągu ponad stuletniej działalności bank umożliwiał członkom uzyskiwanie bardzo nisko oprocentowanych kredytów i gromadzenie oszczędności na korzystnych warunkach. W 1937 r. w 30-lecie działalności, Bank Spółdzielczy wydał swoim sumptem monografię miejscowości pt. „Piątek” autorstwa Franciszka Paprockiego.
W 1937r. Piątek liczył 3 450 mieszkańców, w tym 1070 Żydów. Czynnych było 214 sklepów i 61 warsztatów rzemieślniczych. Pomyślny rozwój zahamowała II wojna światowa. W czasie działań wojennych we wrześniu 1939r. Piątek został w znacznym stopniu zniszczony. W dniach od 9 do 10 września 1939r. toczyły się tu zacięte walki słynnej w historii Bitwy nad Bzurą.
W walkach o Piątek zginęło 185 żołnierzy polskich oraz około 300 niemieckich. Do niewoli wzięto ok. 600 Niemców. Decyzją dowództwa Armii „Poznań” oddziały polskie dnia 13 września wycofały się za Bzurę, by po jej lewym brzegu pospieszyć na odsiecz Warszawie. Na ich miejsce wkroczyły wojska niemieckie. Jeszcze we wrześniu Niemcy utworzyli w Piątku obóz jeniecki dla żołnierzy polskich między ulicami Łęczycką, Nowy Świat i Pokrzywną. W czasie wojny Piątek włączono do Kraju Warty w Rzeszy Niemieckiej. W niedalekiej odległości ok. 4 km przebiegała granica z Generalną Gubernią. W Piątku, w biurach Fabryki Maszyn Żniwnych Wacława Makowskiego mieścił się posterunek straży granicznej (Grenshutz) i celnej (Zollamt). Piątek był siedzibą gminnych władz okupacyjnych. W starej plebanii, po wywiezieniu do obozu w Dachau księży Knapskiego i Kotlickiego, urządzono posterunek żandarmerii. Przez cały okres okupacji ludność poddawana była licznym represjom, wielu wywieziono do obozów koncentracyjnych. Dla mieszkańców Piątku tragiczny okres okupacji trwał 5 lat 4 miesiące i 15 dni, aż do wyzwolenia 18 stycznia 1945 r.
Współczesny Piątek jest rozległą osadą o miejskim charakterze zabudowy. Najpiękniej prezentuje się Rynek zamieniony na skwer nowoczesną bryłą budynku Urzędu Gminy w narożniku pierzei północnej, na miejscu XIX-wiecznego ratusza.
Zabytki Piątku
Kościół parafialny p.w. Świętej Trójcy – wzniesiony został ok. 1460r. Gotycki w bryle, orientowany, murowany z cegły w wątku polskim, otynkowany, jednonawowy z węższym prostokątnym prezbiterium. Ściana zachodnia i murowany chór muzyczny wsparty na dwóch filarach, są odchylone w części południowej ku zachodowi. Do południa przy nawie kruchta, od północy zakrystia duża i ministrancka, sklepione kolebkowo oraz kaplica NMP o stropie płaskim, belkowanym, malowanym w motywu roślinne. W nawie i prezbiterium stropy płaskie, otwór tęczowy – ostrołukowy. Na zewnątrz kościół oszkarpowany, okna gotyckie przebudowane, dachy dwuspadowe, nad kaplicą i zakrystią pulpitowy. We wschodniej ścianie, na zewnątrz, wnęka w obramieniu kamiennym z napisem dewocyjnym i datą 1584 r. Wewnątrz kościoła bogate wyposażenie, głównie barokowe. Ołtarz główny, późnobarokowy, pochodzi z kościoła dominikanów w Łowiczu. W nim dużych rozmiarów obraz Świętej Trójcy namalowany w 1894r. przez Józefa Buchbindera.
W kaplicy Matki Boskiej - ołtarz barokowy z obrazem Matki Boskiej z Dzieciątkiem, w sukience z ok.1720 r. oraz wymiennym obrazem św. Marii Magdaleny.
Kościół p.w. Przemienienia Pańskiego (d. św. Wawrzyńca), na cmentarzu parafialnym. Pierwsza wzmianka o istnieniu tu poprzedniego kościoła drewnianego p.w. św. Anny pochodzi z 1555 r. i dotyczy zapisu jakiego na rzecz kościoła dokonała Elżbieta Pijanowska z Gniezna - fundatorka wyposażenia. W 1588 r. arcybiskup gnieźnieński Stanisław Karnkowski nadał kościołowi grunta i przekazał je wraz z kościołem Bractwu Literackiemu. Od 1753 r. kościół nazywany Kościołem Literackim p.w. św. Wawrzyńca, obsługiwany był aż do 1822r. przez mansjonarzy – członków bractwa. Należeli do niego mężczyźni i kobiety umiejący pisać i czytać, których celem było pogłębianie życia religijnego. Dzisiejszy, drewniany kościół pochodzi z 1753 r. i zbudowany został na miejscu poprzedniego, rozebranego wskutek zestarzenia się konstrukcji. Jest konstrukcji zrębowej, oszalowany, przykryty gontowym dachem. Nawa na planie prostokąta, wraz z węższym, prostokątnym prezbiterium posiadają płaskie stropy. We wnętrzu, nad przejściem do prezbiterium znajduje się belka tęczowa z napisem dewocyjnym i datą 1753 r. Obok kościoła zlokalizowana jest dzwonnica drewniana o konstrukcji słupowej, oszalowana, czworościenna z czterospadowym daszkiem gontowym, prawdopodobnie z XVIII w.
Kościół starokatolicki mariawitów p.w. Matki Boskiej Nieustającej Pomocy – przy ul. Szpitalnej, został zbudowany w 1907r. ze składek wiernych. Cały budynek został zbudowany z cegły wysokiej jakości i drewna sosnowego, fundamenty z cegły na zaprawie cementowej. W 1995r. przeprowadzono kapitalny remont więźby dachowej. Kościół cyklicznie czynny.
W Piątku znajdują się dawne cmentarze: rzymsko-katolicki i mariawicki. Cmentarz rzymsko-katolicki, przy ul. Literackiej, z zabytkowymi grobowcami i pomnikami z XIX w. Cmentarz mariawicki zlokalizowany jest w miejscowości Pokrzywnica. Po cmentarzu żydowskim - kirkucie, który znajdował się przy ul. Pokrzywnej, pozostała tylko łąka. Należy nadmienić, że żołnierzy polskich poległych w walkach o Piątek w 1939 r. pochowano w mogile zbiorowej usytuowanej wzdłuż płotu od ul. Literackiej. W 1952 r. zorganizowano ekshumację i przeniesienie zwłok na cmentarz w Łęczycy. Żołnierzy niemieckich poległych w 1939 r. pochowano naprzeciw bramy cmentarza po drugiej stronie ul. Literackiej, skąd w latach dziewięćdziesiątych ich szczątki przeniesiono na wojskowy cmentarz niemiecki pod Poznaniem.
Pomnik „Krzyż” na miejscu zamordowanych 14 września 1939 r. mieszkańców Piątku i uchodźców z okolic Poznania. Żołnierze Wehrmachtu spędzili 44 osoby do pracy przy naprawie mostu na Malinie. Gdy most został naprawiony, Niemcy wszystkich rozstrzelali. Zwłoki pomordowanych zakopano w leju po bombie obok rzeki. Pomnik zbudowano w 1957 r. z inicjatywy proboszcza piątkowskiego ks. Józefa Rogackiego.
Piątek, ul. Kutnowska 19 – Pomnik Chwały 14 Wielkopolskiej Dywizji Piechoty Armii „Poznań”, odsłonięty 8 września 1989 roku, w 50-tą rocznicę Bitwy nad Bzurą. W murze pomnika, umieszczony jest wizerunek dowódcy 14 WDP, gen. bryg. Franciszka Włada, poległego 18.09.1939 r. Znajduje się tam również umieszczona w łuskach pocisków artyleryjskich ziemia z pól bitewnych: Piątku, Mąkolic, Łęczycy, Bielaw i Koźla.
Janowice – Pomnik Ofiar Faszyzmu, ufundowany przez społeczność lokalną dla upamiętnienia rozstrzelanych w dniu 10.09.1939r. sześciu mieszkańców Janowic. Pomnik odsłonięto 23.09.1962r., ciała ofiar znajdują się na cmentarzu parafialnym w Piątku.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz