Kościelec

Kościelec – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie kolskim, w gminie Kościelec, nad Kiełbaską. Kościelec jest położony 6 km na zachód od Koła przy drodze E30 do Konina. Pałac znajduje się tuż przy głównej drodze po jej prawej stronie, jadąc od Koła.  

Kościelec na mapie google

Najstarsza wzmianka historyczna o Kościelcu, zawarta w dokumencie z 1362 r., nazywa miejscowość Kościołem.

 Kamienna świątynia została wybudowana we wsi już w pierwszej połowie XII wieku, musiała więc być to już w średniowieczu duża i zamożna osada.

Była własnością książęcą, a później królewską, stanowiąc centrum klucza folwarków w starostwie kolskim. W 1823 r. oddano do użytku szosę z Warszawy, która rozwidlała się tutaj na Kalisz i Poznań.

W 1836  r. car nadał majątek kościelecki gen. jazdy hrabiemu Kreutzowi, wsławionemu w walkach przeciwko Polakom w czasie powstania listopadowego. On to właśnie dowodził oddziałem, który zdobył redutę Ordona. Po wyzwoleniu majątek został przejęty przez rząd polski. W latach 1920-1939 istniała we wsi żeńska szkoła rolnicza.

 W latach niemieckiej okupacji nazwa miejscowości została zmieniona na Kirchdorf. Współczesne oblicze wsi kształtują placówki rolnicze.

 Kościelec jest siedzibą oddziału Wojewódzkiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego, do którego zadań należy m.in.: adaptacja i wdrażanie do produkcji rolnej wyników prac naukowych oraz udzielania szerokiego poradnictwa ze wszystkich dziedzin gospodarki rolnej.

Co roku na przełomie czerwca i lipca w tutejszym parku organizowane są targi rolnicze. We wsi mieści się także rolnicza szkoła ponadgimnazjalna.

 Eklektyczny pałac w Kościelcu został wzniesiony na skarpie doliny rzeki Kiełbaski. Pałac w Kościelcu powstał w połowie XVIII w. na zamówienie Rafała Gurowskiego.

 W I połowie XIX w. został gruntownie przebudowany dla hrabiego Kreutza. Imponująca budowla prezentuje bardzo udaną mieszankę różnych stylów architektonicznych. Można się tu doszukać wpływów bizantyjskich, mauretańskich i klasycystycznych.

 Warte uwagi są również wnętrza, zwłaszcza bogato zdobiona sala Dębowa (na parterze, na lewo od wejścia) i sala Biała (wejście przez salę Dębową). 

 W 1836 roku car nadał majątek kościelecki generałowi jazdy hrabiemu Kreutzowi, wsławionemu w walkach przeciwko Polakom w czasie powstania listopadowego. On to właśnie dowodził oddziałem, który zdobył redutę Ordona.

Po odzyskaniu niepodległości majątek został przejęty przez rząd polski. Pałac jest piętrową budowlą wzniesioną na planie prostokąta z podjazdem od frontu.

 Nad wejściem znajduje się, na wysokości piętra, taras wsparty na czterech filarach. W południowo-wschodnim narożniku wzniesiono niewielką, okrągłą wieżę nakrytą hełmem. Od strony północnej przylega do pałacu parterowa oficyna.

 Po północnej stronie drogi krajowej położony jest rozległy (12 ha) park krajobrazowy z kilkoma prospektami widokowymi, założony w drugiej połowie XIX wieku.

 Rosną w nim m.in. dwa drzewa - pomniki przyrody: cis pospolity o obwodzie 100 cm i dąb szypułkowy o obwodzie 500 cm.

 

Ponadto w parku wnoszą się romantyczne ruiny, jest w nim też meczet i minaret oraz sztuczna grota wyłożona tufem wulkanicznych przywiezionym z Sycylii.

Na rozwidleniu dróg wznosi się klasycystyczny zajazd pocztowy z przełomu XVIII i XIX wieku. Składa się on z budynku mieszkalnego i dwóch pawilonów mieszczących się niegdyś stajnie, ustawionych skośnie po jego bokach. Dachy na wszystkich budynkach są czterospadowe, kryte dachówką. Obecnie w budynku mieszkalnym jest urządzona stylowa restauracja.

 W jednym z pawilonów mieści się filia Muzeum Poczty i Telekomunikacji we Wrocławiu, które urządziło tutaj ciekawą salę pamiątek z ekspozycją obrazującą historię usług pocztowych. Można zobaczyć tam m.in. model pierwszego polskiego wagonu pocztowego z 1860 r., dawne aparaty telegraficzne, fragmenty ubiorów pocztylionów oraz stare dokumenty i ryciny.

Romański kościół Świętego Andrzeja Apostoła pod wezwaniem św. Wojciecha wzniesiony został w połowie XII wieku. Rozbudowywany później w 1600 r. i 1760 r. orientowany.

 Część romańska (obecne prezbiterium) murowana z kostki granitowej, salowa, zamknięta niższą i nieco węższą apsydą. Przy części romańskiej od północy zakrystia i skarbczyk, murowane z cegły w układzie polskim.

Dobudowana nawa konstrukcji zrębowej oszalowana, przy niej kruchty: od południa i obszerna od zachodu. Wewnątrz strop, w apsydzie sklepienie hemisferyczne, w zakrystii i skarbczyku – kolebkowe.

 W absydzie dwa okienka romańskie, w dawnej nawie ślady romańskich otworów okiennych i duże okno gotyckie, ostrołukowe. Zakrystia oszkarpowana, na cegłach daty m.in. 1601. Dachy dwuspadowe.

 Wewnątrz świątyni rokokowy ołtarz główny. Dwa boczne o charakterze barokowym, w jednym z nich obraz św. Rocha z XVIII wieku. Kropielnica z 1771.

 Przy kościele figura św. Jana Nepomucena z drugiej połowy XVIII wieku, wykonana z piaskowca.

 Ustawiona na bogato profilowanym słupie, ozdobionym czterema inskrypcyjnymi kartuszami.