Krasnobród

Krasnobród leży w południowo-wschodniej Polsce pośród malowniczych wzgórz Wyżyny Lubelskiej i Roztocza, w dolinie górnego biegu rzeki Wieprz. Ze względu na swoje centralne położenie na Roztoczu Środkowym Krasnobród nazywany jest często „Sercem Roztocza".

Krasnobród na mapie google

Współrzędne GPS:

    N 50°32'59,44''

    E 23°11'46,24''

Zamek został wzniesiony w pierwszej połowie XVII wieku w wyniku przebudowania wcześniejszego założenia. Miał plan kwadratu i prawdopodobnie dwie kondygnacje. Przechodził przez ręce Leszczyńskich, Zamoyskich, Lipskich i Tarnowskich. Obecnie istniejący tu dwór został wzniesiony w drugiej połowie XVIII wieku i zachował w dolnej części mury budynku zamkowego.

Przerobiony na pałac dawny zameczek miał plan kwadratu o bokach długości ok. 40 m, a mury zewnętrzne grubości półtora metra. Według stanu z początków XX w., kryty był wysokim czterospadowym, łamanym dachem "polskim", pobitym gontami. Parter pałacu z pewnością był pozostałością dawnego zamku, podczas gdy nieco wyższe piętro, bez wątpienia nowsze, pochodziło najprawdopodobniej z drugiej połowy XVII w. W siedmioosiowej, dekorowanej kanelowanymi pilastrami elewacji głównej tego budynku, zwróconej na wschód, wszystkie okna i drzwi kondygnacji górnej, dzielone wielką liczbą szczeblin, miały kształt dużych prostokątów. Elewację poprzedzał rząd ośmiu, podobnie jak pilastry żłobkowanych, kolumn doryckich, wspierających balkon. Każda kolumna wyciosana była z jednej bryły piaskowca. Elewacje południowa, północna i zachodnia zameczku miały mniejszą liczbę okien czy też drzwi, ale o podobnym w zasadzie kształcie jak elewacja główna. Na piętrze, zamiast porte-fenetrów występowały tam jednak okna zwykłe prostokątne. Elewacje boczne i tylna nie wykazywały dekoracji. Naroża budynku od strony południowo i północno-zachodniej wzmacniały przypory. 

Główne wejście do pałacu znajdowało się na osi środkowej, od strony wschodniej. Mieściła się za nim długa, wiodąca w głąb wąska sień ze stromymi jednobiegowymi schodami na piętro. Od strony południowej do sieni przylegała podłużna sala z trzema oknami i szerokim, półkoliście zamkniętym porte-fenetrem, a od północy druga, znacznie mniejsza, o podstawie kwadratu. Pośrodku strony zachodniej mieścił się wpisany w kwadrat okrągły salon o trzech oknach. W czterech miejscach miał on półkoliste wnęki, m.in. na kominki. Salon ten dekorowały sztukaterie. Naroże północno-zachodnie zajmował jeszcze jeden podłużny pokój ze sklepieniem wspartym na centralnie umieszczonym filarze. 

Budynek, w którym obecnie ma swoją siedzibę Sanatorium przechodził różne koleje dziejów historycznych i jest również nierozerwalnie związany z przeszłością Krasnobrodu. Sanatorium zlokalizowane jest w części Krasnobrodu zwanej od dawna Podzamkiem, w starym majątku dworskim w którego posiadanie wchodzili wszyscy kolejni właściciele Krasnobrodu. Jednymi z pierwszych właścicieli była stara magnacka rodzina Leszczyńskich, którzy zostali posiadaczami Krasnobrodu w pierwszej połowie XVIw, około 1595r majątek został przejęty przed ród Lipskich. Dzięki nim w 1572r Krasnobród otrzymał prawa miejskie. W związku z tym, że byli oni wyznania kalwińskiego ok. 1640r pałac, w którym obecnie znajduje się Zespół Szkół przy Sanatorium, został przekształcony w zbór kalwiński. 

W 1647r majątek został wykupiony od Adama Lipskiego przez Zamoyskich. Po 1671r nastąpiła kolejna zmiana włodarza, została nim rodzina Tarnowskich, ci odsprzedali Krasnobród wraz z zespołem dworskim Mycewskim. Warto podkreślić, iż za pomoc udzieloną powstańcom styczniowym Krasnobród dekretem carskim został pozbawiony praw miejskich, które na powrót odzyskał dopiero w 1995r. Ostatnimi właścicielami Krasnobrodu w 1880r byli seniorzy rodu Fudakowskich Maria i Kazimierz. Pieczę nad majątkiem sprawowali aż do 1939r.    

  

Pierwsze wzmianki na temat wykorzystania walorów zdrojowych Krasnobrodu datują się na wiek XIX, kiedy to zostało tu założone przez Alfreda Rossego uzdrowisko przeznaczone dla pacjentów chorujących na gruźlicę, odwiedzane zarówno przez kuracjuszy krajowych, jak i zagranicznych. Jako ciekawostkę można podać, że wówczas jedną z metod leczenia tej choroby była kuracja kobylim milekiemlekiem. Jednak z powodu słabych połączeń komunikacyjnych z resztą kraju oraz problemów finansowych zakład leczniczy upadł.

Próby wskrzeszenia ośrodka podjęto przed II wojną światową; w dniu 7 lipca 1934r przy udziale Prezydenta Rzeczpospolitej Ignacego Mościckiego poświecono miejscową szkołę i Sanatorium w „Belfoncie” /położone w lesie odległym ok. 1,5 km od Podzamku/.

Atrakcje turystyczne Krasnobrodu

Barokowy kościół pw. Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny
Dawny klasztor Dominikanów
Muzeum Sztuki Sakralnej
Muzeum Wieńców Dożynkowych
Ptaszarnia
Pałac Leszczyńskich
Kamieniołom z basztą widokową
Cmentarz żydowski
Kaplice "Na Wodzie" i św. Rocha