Tytułem wstępu

Na wstępie chciałam zaznaczyć, iż blog mój w żaden sposób nie aspiruje do miana jakiegoś poważniejszego przedsięwzięcia naukowego i ma głównie charakter hobbystyczny i w pełni amatorski. Intencją moją było, jest i będzie, zachęcenie czytelnika do odwiedzenia tych cudownych miejsc w Polsce oraz do zapoznania się z ich historią, klimatem. Poszczególne teksty (głównie w opisach miejscowości) pochodzą nieraz z trzech-czterech źródeł (całkowicie ze sobą przemieszanych), tak więc zdecydowałam się (przed wszystkim ze względu na czytelność i specyfikę przekazu www) nie podawać dziesiątków przypisów do każdego liczącego parę słów fragmentu. Informacje zamieszczone w w moim blogu dotyczące zamków pochodzą głównie z "Leksykonu zamków w Polsce" [ autorzy: Salm Jan, Kołodziejski Stanisław, Kajzer Leszek] oraz stron internetowych poświęconych temu zagadnieniu. Zaś wiadomości dotyczące samych miejscowości znajduję głównie w Wikipedii, na stronach tych gmin i miejscowości, bądź też ze stron prywatnych poświęconych danym miejscowościom czy obiektom. Jeżeli jednak, ktoś poczuje się urażony gdy wykorzystam jego wiadomości, proszę o kontakt. Napiszę sprostowanie lub usunę takowe wiadomości z mojego bloga.

Będę ogromnie wdzięczna za wszelkie uwagi, zarówno dot. ew. błędów rzeczowych, ortograficznych, faktograficznych i innych. Propozycje, pomysły, sugestie dot. układu treści, nowych tematów, i inne uwagi proszę przesyłać na adres: jagusinka@gmail.com
Tuż pod tym tekstem jest księga gości - możesz napisać co myślisz o moim blogu :)

PRZEPROWADZKA

Po dość długiej nieobecności postanowiłam wrócić do prowadzenia bloga o moich podróżach.

Jeśli macie ochotę mi towarzyszyć zapraszam na nową witrynę tutaj:


czytajcie, komentujcie, krytykujcie, subskrybujcie i wpisujcie się do księgi gości. Serdecznie zapraszam :)

KSIĘGA GOŚCI

KSIĘGA GOŚCI - pisz szczerze, każda opinia jest dla mnie ważna :)

Możesz tutaj napisać co myślisz o moim blogu :)

Obserwatorzy

wtorek, 23 listopada 2010

Kock

Kock – miasto w woj. lubelskim, w powiecie lubartowskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Kock, położone na wysokości ok. 150 m n.p.m. na wysoczyźnie morenowej prawego zbocza Pradoliny Wieprza przy granicy Równiny Łukowskiej.

Kock na mapie google

Współrzędne:
N 51.6372
E 22.4361

W Kocku znajduje się Pałac Księżnej Anny Jabłonowskiej. Osada targowa Kock istniała już w XIIw. Od 1522r. Kock stał się własnością Firlejów, którzy zbudowali tu zamek. Został on zniszczony w XVIIw. Na jego ruinach Anna z Sapiechów Jabłonowska wzniosła pałac.

W latach siedemdziesiątych XIII w. Szymon Bogumił Zug dokonał przebudowy pałacu w stylu klasycystycznym. Fasada została ozdobiona portykiem jońskim, zaś elewacja ogrodowa parterowym portykiem toskańskim, dźwigający taras obrzeżony balustradą. 
Boczne ryzality fasady i środkowa część elewacji ogrodowej otrzymały zwieńczenia w postaci attyki. Środkowy szczyt elewacji ogrodowej dekorował owalny medalion z cyfrą i mitrą książęcą. 
Oficyny połączono z pałacem za pomocą ćwierćkolistych galerii kolumnowych. Dziedziniec od frontu został zamknięty niskim, pełnym murem, z wyjazdem ujętym w dwa sfinksy.

W 1832 r. na zlecenie ówczesnej właścicielki Kocka baronowej Aleksandry z Meissnerów d’ Austett, Henryk Marconi dokonał przebudowy pałacu. Przebudowa ta uprościła pierwotną architekturę zugowską. Dawny wyniosły dach łamany został zamieniony na zwykły czterospadowy. 
Znikły też balustradowe attyki wieńczące ryzality pałacu i szcegóły zwieńczenia nad frontonem portyku. Bogumił Zug był również autorem dwóch mostów: nad wąwozem, który prowadził na dziedziniec pałacu i drugi od strony zachodniej. Jest on również projektantem budowli gospodarczych: wozowni i stajni. Wnętrza pałacu posiadały umiarkowany wystrój klasycystyczny. 
Obecnie pałac jest siedzibą Państwowego Domu Opieki Społecznej i Domu Kultury im. ks. Anny z Sapiehów Jabłonowskiej.

Ogrody pałacowe
Ogród pałacowy powstał na zlecenie Jabłonowskiej. Był to ogród botaniczny na europejskim poziomie. Park urządzono w okresie przebudowy pałacu w stylu wczesnego parku angielskiego. 
Autorem zagospodarowania terenów zieleni wokół pałacu był również Zug. W romantycznej scenerii parku nie mogło zabraknąć modnych elementów nawiązujących do starożytności: przypadkowych ruin świątyń z resztkami kolumnad, okrągłej wieżyczki z napisem „Apollo Bóg Nauk, Bóg światła dary krajowi swojemu rozdaje”. 
Poza galerią zachodnią Zug umieścił klatkę na ptaki. W parku – ogrodzie kockim rosło 590 gatunków krzewów i drzew, w tym rośliny północnoamerykańskie z Florydy, Karoliny i Kanady. W ogrodzie istniała też pomarańczarnia i szklarnie z kwiatami.
Najstarsze ślady pierwszego osadnictwa w okolicy datowane są na 5000 lat p.n.e., odnaleziono także późniejsze ślady różnych kultur. Pierwszą stałą osadę na terenie obecnego Kocka datuje się na X wiek. W roku 1417 król Władysław II Jagiełło, przychylając się do prośby biskupa płockiego Jakuba, wydał przywilej lokacyjny dla Kocka jako wsi dziedzicznej. Ten przywilej potwierdził syn Jagiełły – Władysław Warneńczyk w 1443 roku w Budzie.
W 1518 roku miasto zostało własnością hetmana wielkiego koronnego i wojewody sandomierskiego – Mikołaja Firleja z Dąbrowicy. Rodzina Firlejów rządziła Kockiem aż do 2 połowy wieku XVII. Za ich rządów miasteczko stało się znanym ośrodkiem reformacyjnym. 
 Około 1750 roku Kock stał się własnością księżnej Anny Jabłonowskiej z Sapiehów, która przysłużyła się miastu, dokonując jego gruntownej przebudowy, m.in. przez wyznaczenie rynku. Ufundowała ratusz, kościół i pałac wg projektu Szymona Bogumiła Zuga. Usiłowała zaprowadzić różne reformy gospodarcze na swoich włościach, co jednak zakończyło się bankructwem. 

Po jej śmierci Kock przejęli wierzyciele – bankierzy warszawscy. Znaną postacią społeczności żydowskiej Kocka był cadyk Mendel Morgenstern, twórca tzw. chasydyzmu kockiego (lata 1834–1859). W tym okresie do Kocka schodziły się liczne żydowskie pielgrzymki. 
W wieku XIX ludność brała czynny udział w powstaniach narodowych, za co miejscowość od roku 1870 została pozbawiona praw miejskich. Odzyskała je dopiero w 1915 roku.
  W Kocku warto jeszcze zobaczyć:

Kościół parafialny
Kościół  zwrócony jest klasycystycznym portykiem ku rynkowi. Położenie architektoniczne charakteryzowało się tendencjami występującymi w okresie późnego Renesansu. Budowę kościoła zakończono w 1782 roku. Autorem projektu był Szymon Bogumił Zug. Po II wojnie światowej dokonano dość swobodnej rekonstrukcji. 
Dzwonnice po obu stronach kościoła zbudowane na planie kwadratu z okrągłymi oknami w elewacji i zwieńczone schodkowymi daszkami są autentyczne. Ponad trójkątnym szczytem  kościoła, który znajduje się nad tympanonem ujętym w attyki, Zug przewidywał umieszczenie grupy rzeźbiarskiej z krzyżem. Miała to być rzeźba przedstawiająca św. Pawła i św. Piotra. 
Kościołem w Kocku Zug zapoczątkował w polskiej praktyce architektonicznej typ budowli opartej na planie prostokąta i mającej portyk kolumnowy w elewacji. Wystrój wnętrza kościoła zachowuje ten sam charakter. Sklepienie kolebkowe przecinane pilastrami. Wokół ścian nad oknami biegnie pas imitujący belkowanie. Otwory okienne podobnie jak na zewnątrz zwieńczone są archiwoltami i konsolkami. 
Pomiędzy oknami znajdują się nisze. W nich umieszczone zostały ołtarze boczne: Świętego Michała Archanioła, Świętej Anny, Matki Boskiej Różańcowej. W ołtarzu głównym znajdował się obraz olejny pędzla Buchbindera, przedstawiający Wniebowzięcie Marii Panny w otoczeniu apostołów. Twórcą obrazu w ołtarzu głównym kościoła w Kocku nie jest Buchbinder, tylko prf. Michał Boruciński.Obraz Buchbindera, konserwowany jeszcze w okresie międzywojennym prze Jana Rutkowskiego, uległ zniszczeniu podczas bitwy w 1939 r.Obraz obecny umieszczony został w ołtarzu w 1955. [sprostowanie podane w księdze gości - bardzo dziękuję autorowi komentarza]
 W przyległych do ołtarza oknach znajdują się witraże z postaciami św. Wojciecha i św. Stanisława. W kościele panuje wyjątkowy nastrój dzięki ograniczeniu wystroju do architektonicznych dekoracji.
Pomnik świętej Heleny
Pomnik wzniesiony został pod koniec XVIII w. Przedstawia świętą Helenę. Jest on zwrócony ku kościołowi. Pierwotnie po obu stronach pomnika znajdowały się studnie z kołowrotami.
Rynek kocki
Księżna Anna Jabłonowska zbudowała nie tylko kościół i pałac, dokonała przebudowy właściwie całego miasteczka. Wytyczono prostokątną siatkę ulic równoleżnikowych i południkowych. 
Zachodnią pierzeję rynku zajął budynek ratusza, którego autorem był B. Zug. Budynek składał się z piętrowego korpusu głównego i parterowych bocznych skrzydeł zawierających  dziesięć obszernych sklepów kupieckich. Na dachu środkowej nadbudowy umieszczona była wieżyczka z obeliskiem na szczycie.
Budynek rabinacki „Rabinówka”
Budynek „Rabinówki” nie jest może „perłą architektury”, ale jest chyba najczęściej zwiedzaną budowlą w Kocku. Przybywają ludzie z całego świata by zobaczyć siedzibę rabina Mendla Morgensterna – twórcy tzw. chasydyzmu kockiego. Mistrz rabin  Morgenstern był wybitnym talmudystą, uprawiał studia religijno – filozoficzne i głosił „radosną służbę Bożą”. Do Kocka ściągały wówczas liczne pielgrzymki żydowskie by ujrzeć lub poradzić się słynnego z mądrości cadyka kockiego
„Stara Plebania”
Obok kościoła znajduje się budynek, który służy do tej pory jako plebania. Jest to jedyna zachowana z „czasów firlejowskich” budowla na planie kwadratu, przykryta kopułą i czterospadowym dachem. Wnętrza zdobią stiukowe listwy o układzie sferycznym, w pendentywach ułożone w kształt serca. Kompozycja sieci sztukateryjnej oraz motywy zdobnicze mają cechy wspólne z dekoracją kościołów tzw. „typu lubelskiego”. W XVII w. mieściła się tam kaplica kalwińska.    
  tekst ze strony: http://kock.pl    




Wola Osowińska

Wola Osowińska – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie radzyńskim, w gminie Borki.
Wola Osowińska na mapie google

Współrzędne obiektu:
N 51.7343
E 22.4663

Zespół dworsko-parkowy z XIV w., rozbudowany na pocz. XX w., w otaczającym parku znajduje się dąb "Dewajtis". Obiekt nie jest zagospodarowany, niszczeje.

Najstarsze pisane dokumenty o Woli Ossowińskiej pochodzą z ksiąg parafii Kock. XVI i XVII wchodzi w skład ogromnej fortuny Firlejów. W XVIII wieku dobra należą Czerskich.Majątek, ze względu na zadłużenie kredytowe, zostaje w roku 1870 wystawiony na publiczną licytację i sprzedany Alfonsowi Sierakowskiemu i zaraz przechodzi w ręce Aleksandra Makowskiego, a w roku 1907 jego syna Aleksandra. Aleksander Makowski, znany na Lubelszczyźnie działacz społeczny, stawia gospodarstwo na wysokim poziomie. Za postęp w dziedzinie rolnictwa, a szczególnie ogrodnictwa, majątek otrzymuje nagrody krajowe i międzynarodowe. 

W okresie działalności Makowskiego zostaje wybudowana piętrowa część dworku. Drugiej połowy nie zdążył wybudować -zaskoczyła go śmierć. Zmarł w 1907 roku w Monte Carlo. Wiek starych drzew wskazuje na to, że park w obecnym kształcie założony był wcześniej. Szczególnie starym zabytkiem jest parterowy dworek - czas budowy jego nie jest znany. 

Obok dworku znajduje się stary dąb oceniany przed wojną na 450 lat. Po śmierci Aleksandra Makowskiego majątek odziedziczyła jego żona Władysława. Ostatnim właścicielem majątku od 1921 roku był inż. Edward Krzemiński. 

Warto też dodać ze podczas Powstania Styczniowego, 16 grudnia 1863 roku miała miejsce potyczka jazdy gen. Walerego Wróblewskiego. Natomiast latem 1915 roku walki toczył tu 4 pp. Legionów Polskich ocalając wieś od spalenia.

Tekst ze strony http://www.dwory.cal.pl

W Woli Osowińskiej znajduje się także kościół parafialny z 1856 roku, rozbudowany w drugiej połowie XX wieku.


Borki

Borki – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie radzyńskim, w gminie Borki.
Borki na mapie google

Współrzędne obiektu
N 51.7218
E 22.5199

W Borkach znajduje się zespół pałacowo-dworski z pocz. XIX w.; obiekt nie jest zagospodarowany, niszczeje. Na sprzedaż.

Nazwa Borki pojawia się w 1603 roku i jest miejscowością zasiedziałą.Dzieje jej, związane są głównie z ośrodkiem dworskim, którego początki sięgają okresu, kiedy w Borkach istniały folwarki drobnej szlachty.   Obecnie nazwy poszczególnych działów zanikły i trudno jest zorientować się, do kogo mógł należeć omawiany obiekt. Przy końcu XVIII wieku majątek Borki wraz z pobliską Wolą Osowińską i Przytocznem był w posiadaniu rodziny Czerskich. Kiedy w 1815 roku zmarł Tadeusz Czerski, dobra podzielono między rodzeństwo : Ferdynand Czerski otrzymał Borki, a Filipina z Czerskich Jaźwińska ze swoim mężem Ignacym otrzymała Wolę Osowińską. Prawdopodobnie w tym okresie został wzniesiony w Borkach murowany dwór, otoczony w późniejszym czasie regularnym ogrodem o charakterze spacerowo – użytkowym oraz murowane budynki mieszkalne dla służby, z których jeden zachował się do dziś. Po bezpotomnej śmierci Ferdynanda Czerskiego w 1838 roku  Borki odziedziczył jego siostrzeniec – Walenty Jaźwiński z Woli Osowińskiej. Od tego czasu, przez ponad 20 lat, Borki i Wola Osowińska pozostawały w rękach jednego gospodarza. Po Walentym Jażwińskim w 1861r. majątek objęły jego dzieci : Wacław, Aniela, Maria, Gabriela, Józefa, Zygmunt i Karol Jaźwińscy.

Po spłaceniu rodzeństwa gospodarstwo przejął Zygmunt Jaźwiński wraz z żoną Marią z Jezierskich.  Oni to rozbudowali dwór przekształcając go w rezydencję pałacową, zmienili również założenia ogrodowe w ogród krajobrazowy i założyli rozległe stawy rybne. W roku 1894 wybudowany został murowany młyn wodny oraz dom młynarza. Wzdłuż drogi biegnącej od młyna na wschód, równolegle do rzeki Bystrzyca, powstały budynki mieszkalne. W roku 1827 w Borkach było 18 domów i 130 mieszkańców. Od 1900 roku dobra zostały powiększone o folwark w Starej Wsi. Do 1944 roku ostatnimi właścicielami Bork byli Maria z Jezierskich Jaźwińska, wdowa po Zygmuncie oraz ich trzej synowie:  Konstanty, Tadeusz i Zygmunt. Wszyscy mieszkali we dworze borkowskim aż do 1939 roku a opuścili go po wkroczeniu wojsk radzieckich do Polski.

We wrześniu 1939 roku wieś została doszczętnie spalona. W okresie II wojny światowej otaczający dwór park został w dużym stopniu zniszczony przez okupantów. Wycieli oni 40 % drzewostanu i w centralnej części parku wybudowali drewniane baraki szpitala wojskowego. Po wyzwoleniu majątek został rozparcelowany, a resztówka z parkiem i pałacem przeszła w administrację szkoły rolniczej. W latach 1951 – 1954 pałac i park znalazł się w użytkowaniu państwowego gospodarstwa rolnego a następnie szkoły podstawowej, izby porodowej i poczty. Po wojnie rozebrano poniemieckie budynki szpitalne, lecz nie skonstruowano dawnego układu alejek spacerowych,  nie uzupełniono też drzewostanu.

Park krajobrazowy jest położony na wschód od pałacu i ciągnie się wzdłuż jednego ze stawów. Na jego wschodnim krańcu w pobliżu młyna znajduję się wzniesienie, skąd widoczny jest pałac, fragmenty parku oraz stawy. Wzdłuż drogi, która biegnie obok parku do dawnego młyna stoją czworaki dworskie.


Wiadomości ze strony: http://www.e-lublin.pl/mapapowiaty/radzynski/borki.php