Tytułem wstępu

Na wstępie chciałam zaznaczyć, iż blog mój w żaden sposób nie aspiruje do miana jakiegoś poważniejszego przedsięwzięcia naukowego i ma głównie charakter hobbystyczny i w pełni amatorski. Intencją moją było, jest i będzie, zachęcenie czytelnika do odwiedzenia tych cudownych miejsc w Polsce oraz do zapoznania się z ich historią, klimatem. Poszczególne teksty (głównie w opisach miejscowości) pochodzą nieraz z trzech-czterech źródeł (całkowicie ze sobą przemieszanych), tak więc zdecydowałam się (przed wszystkim ze względu na czytelność i specyfikę przekazu www) nie podawać dziesiątków przypisów do każdego liczącego parę słów fragmentu. Informacje zamieszczone w w moim blogu dotyczące zamków pochodzą głównie z "Leksykonu zamków w Polsce" [ autorzy: Salm Jan, Kołodziejski Stanisław, Kajzer Leszek] oraz stron internetowych poświęconych temu zagadnieniu. Zaś wiadomości dotyczące samych miejscowości znajduję głównie w Wikipedii, na stronach tych gmin i miejscowości, bądź też ze stron prywatnych poświęconych danym miejscowościom czy obiektom. Jeżeli jednak, ktoś poczuje się urażony gdy wykorzystam jego wiadomości, proszę o kontakt. Napiszę sprostowanie lub usunę takowe wiadomości z mojego bloga.

Będę ogromnie wdzięczna za wszelkie uwagi, zarówno dot. ew. błędów rzeczowych, ortograficznych, faktograficznych i innych. Propozycje, pomysły, sugestie dot. układu treści, nowych tematów, i inne uwagi proszę przesyłać na adres: jagusinka@gmail.com
Tuż pod tym tekstem jest księga gości - możesz napisać co myślisz o moim blogu :)

PRZEPROWADZKA

Po dość długiej nieobecności postanowiłam wrócić do prowadzenia bloga o moich podróżach.

Jeśli macie ochotę mi towarzyszyć zapraszam na nową witrynę tutaj:


czytajcie, komentujcie, krytykujcie, subskrybujcie i wpisujcie się do księgi gości. Serdecznie zapraszam :)

KSIĘGA GOŚCI

KSIĘGA GOŚCI - pisz szczerze, każda opinia jest dla mnie ważna :)

Możesz tutaj napisać co myślisz o moim blogu :)

Obserwatorzy

piątek, 24 czerwca 2011

Siedliska

Siedliska – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie krasnostawskim, w gminie Fajsławice. Na terenie wsi ustanowiono dwa sołectwa: Siedliska Pierwsze i Siedliska Drugie.

Siedliska na mapie google

Współrzędne obiektu

N 51,062586
E 22,941392



Ciekawszymi obiektami wchodzącymi w skład zespołu dworsko - parkowego w Siedliskach I, użytkowanego obecnie przez kilku użytkowników (a głównie przez Rolniczą Spółdzielnię Produkcyjną), są:
- dwór murowany z pierwszej połowy XIX wieku, przebudowany w latach 1880-1895 według projektu architekta Jana Hinza, remontowany w latach 70-tych XX wieku,
- oficyna, murowana, z końca XIX wieku, remontowana w latach 70-tych XX wieku, obecnie ośrodek zdrowia,
- stróżówka, murowana, z przełomu XIX/XX wieku, obecnie nie użytkowana, obora, murowana, z początków XX wieku,
- magazyn, murowany około 1900 roku, nadbudowany w latach 60-tych XX wieku, obecnie suszarnia,
- gorzelnia, murowana, z końca XIX wieku,
- młyn, murowany, z końca XIX wieku, remontowany w latach 70-tych XX wieku, obecnie magazyn gorzelni,- garbarnia, murowana, z przełomu XIX/XX wieku, obecnie magazyn,

Siedliska (1451-1452) wieś niezwykle malownicza, położona na prawo od szosy Lublin-Krasnystaw, w pobliżu Fajsławic. Etymologia wyrazu wskazuje na sposób powstania miejscowości bowiem sioło znaczy- siedzibę domostwo; stąd osiedlić - mieszkać, osiedlać, zbudować. Staropolskie siedlić oznacza, "zagospodarować posiadłość" a więc budować wieś na terenach dotychczas nie zamieszkałych. Wzmiankę o tej miejscowości znajdujemy już u Długosza, który wyznacza jej niemałą role w historii najbliższej okolicy .Kronikarz podaje iż już w 15 wieku istniała wieś o tej nazwie należąca wówczas do parafii Polski Wielkie. Dziedzic tej wsi Mikołaj Suchodolski poświęcił swój dom na miejsce spotkań. Liczni wyznawcy zjeżdżali się na wspólne modlitwy odprawiane w budynku nad strumieniem, który później służył jako browar. Wieś przyjęła charakter miasteczka, odbywały się tu targi, co było bardzo dla mieszkańców którzy mogli sprzedać swoje towary. 
Według podania miejscowego, żył tutaj Mikołaj Suchodolski (1559). Był on wielkim orędownikiem różnowierców, gdyż bardzo przejął się tymi naukami. Socyna, które były wniesione do Polski w 1551 roku. Z czasem do Siedlisk zaczęło się zjeżdżać wielu ludzi na nabożeństwa ariańskie, a że nie było kościoła w okolicy, odprawiano je według tradycji w browarze nad strumieniem. Płynący obok browaru zdrój dostarczał obficie wody do zanurzeń chrzestnych i innych przyjętych ceremonii. Podczas tych licznych zjazdów, spotkań wyznawców arianizmu liczba osób była bardzo wielka i dlatego odbywały się tu targi. 
Miejsce gdzie odbywały się targi było położone w samym środku wsi, w okolicy kuźni. Dom przyległy do tego miejsca nazywany był szkołą. Przebywali wówczas w Siedliskach znani kaznodzieje ariańscy. Najpierw kaznodzieją był Andrzej Lubieniecki który tu umarł w wieku 72 lat. Po nim obowiązki przejął Krzysztof Lubieniecki, który sprawował je do1648 roku, a następnie sławny wnuk Andrzej Socyna, który schronił się do Gdańska przed zbliżającymi się kozakami Chmielnickiego w roku 1648. Z Gdańska już do Siedlisk nie powrócił. Jego następcom był Jan Ciachowski, a pomocnikiem Stanisław Lubieniecki.

Zabór ariański upadł niedługo po Szweckiej wojnie w 1658 a jego wyznawcy, a nawet sam ich opiekun Suchodolski, który był tak nieugięty w swoich zasadach, poszli na wygnanie do Siedmiogrodu. Utraciwszy rolę ośrodka Kanonicznego wieś podupadła, choć nie do końca. W 1827 wieś liczyła 104 domostw. W 1828 roku naprzeciw owego ariańskiego browaru, wtedy już nie istniejącego, wzniesiono gmach na pomieszczenie maszyn Pistoryusza i przeszło 300 sztuk bydła. 
Na tym kończą się książkowe informacje na temat Siedlisk. Dalsze dane są zebrane od najstarszych mieszkańców wsi. Jak opowiada Józef Adamiak najwcześniejszym właścicielem majątku w Siedliskach, do którego należały jeszcze Marysin i Ksawerówka, a którego nazwiska pamiętają jeszcze niektórzy mieszkańcy, był to człowiek pochodzenia żydowskiego, niejaki ,,Majer" człowiek bardzo bogaty. Do niego należała również, funkcjonująca od 1904 roku, fabryka wódek i likierów. Za własne pieniądze wybudował szosę kamienną do Fajsławic i Marysina. Oprócz fabryki wódek w Siedliskach istniała także garbarnia skór, młyn, tartak, posterunek i sąd. 
Po roku 1914 kolejnym właścielem majątku został równie żyd, Szmul Ajchenbaum, który zarządzał nim aż do czasu drugiej wojny światowej, a więc do czasu gdy został wysiedlony przez Niemców i wysłany do Radomia skąd już nie wrócił. W 1936 roku została rozpoczęta budowa szkoły, przerwana w okresie, a po wojnie wznowiona. W czasie okupacji majątek przejęli Niemcy, a zarządzał nim aż do czasu wyzwolenia człowiek o imieniu Szwerc. W Siedliskach 1944 roku formowała się siódma dywizja piechoty drugiej armia wojska Polskiego. Główny sztab mieścił się we dworze, we wsi znajdowało się też lotnisko dla potrzeb wojska. 
Podczas reformy rolnej w 1945roku, majątek został rozparcelowany, ziemię otrzymali pracownicy dworscy oraz okoliczni chłopi. W dawnym dworze mieściło się przedszkole i szkoła, która została przeniesiona do nowego budynku w1952 roku. Znajdował się tu także Urząd Gminy którego pierwszym wójtem wybranym tuż po wyzwoleniu był Jan Jaszak, a następnie Daniel Władysław. 
Od 1954 rozpoczęła swoją działalność Rada Gromadzka, która funkcjonowała do 1973 roku, a jej pierwszym przewodniczącym był Jan Pastuszak. W roku1952 została także utworzona Spółdzielnia Produkcyjna która przejęła budynki dworskie i do czasów obecnych jest ich użytkownikiem. Od 1954 Funkcjonował urząd pocztowy, a nieco później ośrodek zdrowia. Obecnie dwór jest częsciowo zamieszkany. Mieszkania są komunalne. Park wokół pałacu zaniedbany.

"Starożytna Polska: pod względem historycznym, jeograficznym i statystycznym" Michał Baliński, Tymoteusz Lipieński, 1845r: "Siedliska czyli Siedliska Wielkie, wieś między Fajsławicami a Częstoborowicami, blisko drogi z Piasków do Krasnegostawu, o półtory mili od pierwszych położona, dziedzictwo dawne Suchodolskich herbu Janina. W niej podług podania miejscowego mieszkał w r. 1559 Mikołaj Suchodolski wielki orędownik różnowierców, który przejąwszy się nauką Leliusza Socyna w r. 1551 do Polski wniesioną, tu pierwszy miał jej zasady wyznawać i zwolenników liczbę pomnażać. Z czasem bardzo wiele osób zjeżdzać się zaczęło do Siedlisk dla nabożeństwa aryańskiego, że zaś nie było kościoła, odprawiano je, podług tradycyi, w browarze zbudowanym nad strumieniem, który przetrwał aż do naszych czasów. 
Dla częstych i licznych zjazdów, konsumpcya żywności w tej wsi tak się podniosła, że targi na nią znaczne jakby w mieście odbywano: i dotąd jest miejsce rynkiem zwane. Był tu naprzód pastorem i kaznodzieją Andrzej Lubieniecki herbu Rola, brat Stanisława, autor dzieła: Poloneutichia, i tu r. 1622 umarł mając lat 72. Po nim obowiązki te sprawował do r. 1648 Krzysztof Lubieniecki, a następnie sławny ów Andrzej Wiszowaty wnuk Socyna. Ten za zbliżeniem się Kozaków pod Chmielnickim r. 1648 idących z Wołynia ku Lublinowi, i mordujących Aryanów, schronił się przed niemi do Gdańska, skąd już do Siedlisk nie powrócił. Następcą jego w zarządzie kościelnym był Jan Ciachowski wnuk Szomana, znanego protestanta Lubelskiego. Pod Ciachowskim ćwiczył się w naukach ów Stanisław Lubieniecki syn Krzysztofa, pisarz historyi Reformacyi w Polsce, i tu w Siedliskach był jego pomocnikiem jako pastora w 1652 — 3 latach. Zbor Aryański w Siedliskach, upadł niedługo po szwedzkiej wojnie, t. j. w r. 1658; sam nawet opiekun jego Suchodolski nieugięty w zasadach swoich poszedł z wielu innemi na wygnanie do Siedmiogrodu, gdzie razem z bracią losu nieszczęśliwego wszystkich współwyznawców był uczestnikiem."

Lochy ariańskie zostały odkryte przypadkowo. Pod ostatnią osią 30-tonowego kombajnu buraczanego zapadła się ziemia. Nie wiadomo, w którym kierunku biegną lochy. Tunele biegną w trzech kierunkach ale tylko jeden chodnik jest drożny. Podobno, kilka lat temu w pobliżu miejsca gdzie teraz odkryto lochy jeden z gospodarzy znalazł garnek wypełniony monetami z czasów Jana II Kazimierza Wazy, czyli z ostatniego okresu istnienia arian.

9 komentarzy:

  1. Bardzo mi się podoba-gratulacje.Siedliska są mi bliskie-z opowiadań mojej rodziny.Dziadków i ojca, a także jego brata.Mój dziadek tam się urodził-o dworze żydowskim wiele się nasłuchałam-pamiątką z niego jest zdjęcie mojego pradziadka Ignacego -był ulubieńcem właściciela dworu -Śzmula Ajchenbauma i lokajem -z tamtego okresu pozostało mi zdjęcie mojego pradziadka w liberii i waza z serwisu jaką niedawno otrzymałam.oczywiście także pamiątkowe zdjęcia mojego dziadka ze swoimi synami, a także dokumenty. w tej chwili robię pracę dla fundacji-polsko-niemieckie pojednanie o II wojnie światowej i moim dziadku urodzonym w siedliskach-twój blog mi w tym pomaga.Zyczę wiele takich wspaniałych wyjazdów w głąb kraju- a potem jego uwiecznianie-co też jest moją wielką pasją. Zwłaszcza Roztocze i Warmia .Życzę szerokiej drogi podczas rodzinnych wypadów.dorota

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. MOJE KORZENIE TO TEŻ SIEDLISKA; PIERWSZE - CHĘTNIE NAWIĄŻĘ KONTAKT Z OSOBAMI O KORZENIACH Z SIEDLISK lub OKOLIC. COKOLWIEK WIEM, ALE WIEDZY NIGDY ZA WIELE, TYM BARDZIEJ ŻE INTERESUJĄCYM TEMATEM SĄ - SIEDLISKA WIELKIE I BRACIA POLSCY.
      POZDRAWIAM - HENRYK CHOLEWA; 1954R.

      Usuń
    2. Zapraszamy w odwiedziny do Siedlisk.prosze pytać sąsiedow istniejącego dworu .pomorzemy

      Usuń
  2. Artykuł niezły, lecz przekazuje tylko "suche" informacje. Gdybym nie znała tego miejsca - nie zachęciłby mnie do odwiedzin. W artykule warto by opowiedzieć więcej historycznych ciekawostek, wspomnieć np. o fali poszukiwaczy skarbów rozkopujących park w nadziei na odnalezienie skarbu, jaki rzekomo został ukryty przez Śzmula Ajchenbauma itp ...

    Pozdrawiam
    K.

    OdpowiedzUsuń
  3. Szczerze jestem mieszkancem siedlisk i mogę powiedziec że dwór pokazany na powyszych zdjeciach jest zamieszkany przez meline. Gorzelnia juz kilka razy bankrutowala. Cale szczescie że teren "parku" jest wykupiony i w najblirzszych latach ma być melina wywalona na ryj a park w planach doprowadzony do porządku

    OdpowiedzUsuń
  4. "Lochy ariańskie zostały odkryte przypadkowo. Pod ostatnią osią 30-tonowego kombajnu buraczanego zapadła się ziemia." to nie lochy lecz miejsce wydobywania kamienia z którego zbudowana jest szkoła u kościół, Pozdrawiam. http://www.youtube.com/watch?v=7U63mE1ZDzQ

    OdpowiedzUsuń
  5. "Lochy ariańskie zostały odkryte przypadkowo. Pod ostatnią osią 30-tonowego kombajnu buraczanego zapadła się ziemia." to nie lochy lecz miejsce wydobywania kamienia z którego zbudowana jest szkoła i kościół, Pozdrawiam. http://www.youtube.com/watch?v=7U63mE1ZDzQ

    OdpowiedzUsuń
  6. Przez przypadek trafiłam na powyższy art.Jestem bardzo zaskoczona dużą wiedzą o Siedliskach ,gdzie sie urodziłam .
    Sentyment do miejsca urodzin ma każdy ,a tym art.jeszcze bardziej go utwierdziłam .Serdecznie pozdrawiam i bardzo dziękuję.

    OdpowiedzUsuń
  7. DLACZEGO - Dr Henio ?
    TAK FUNKCJONUJĘ W INTERNECIE, A PONADTO DOKTOREM NAUK ŚCISŁYCH JESTEM OD 1995R. BYŁEM TEŻ 1 STAROSTĄ ŁĘCZYŃSKIM I DŁUGO FUNKCJONOWAŁEM W GÓRNICTWIE POLSKIM; W TYM NADZOROWAŁEM OD 1985R. DRĄŻENIE TUNELI WARSZAWSKIEGO METRA.

    OdpowiedzUsuń