Tytułem wstępu

Na wstępie chciałam zaznaczyć, iż blog mój w żaden sposób nie aspiruje do miana jakiegoś poważniejszego przedsięwzięcia naukowego i ma głównie charakter hobbystyczny i w pełni amatorski. Intencją moją było, jest i będzie, zachęcenie czytelnika do odwiedzenia tych cudownych miejsc w Polsce oraz do zapoznania się z ich historią, klimatem. Poszczególne teksty (głównie w opisach miejscowości) pochodzą nieraz z trzech-czterech źródeł (całkowicie ze sobą przemieszanych), tak więc zdecydowałam się (przed wszystkim ze względu na czytelność i specyfikę przekazu www) nie podawać dziesiątków przypisów do każdego liczącego parę słów fragmentu. Informacje zamieszczone w w moim blogu dotyczące zamków pochodzą głównie z "Leksykonu zamków w Polsce" [ autorzy: Salm Jan, Kołodziejski Stanisław, Kajzer Leszek] oraz stron internetowych poświęconych temu zagadnieniu. Zaś wiadomości dotyczące samych miejscowości znajduję głównie w Wikipedii, na stronach tych gmin i miejscowości, bądź też ze stron prywatnych poświęconych danym miejscowościom czy obiektom. Jeżeli jednak, ktoś poczuje się urażony gdy wykorzystam jego wiadomości, proszę o kontakt. Napiszę sprostowanie lub usunę takowe wiadomości z mojego bloga.

Będę ogromnie wdzięczna za wszelkie uwagi, zarówno dot. ew. błędów rzeczowych, ortograficznych, faktograficznych i innych. Propozycje, pomysły, sugestie dot. układu treści, nowych tematów, i inne uwagi proszę przesyłać na adres: jagusinka@gmail.com
Tuż pod tym tekstem jest księga gości - możesz napisać co myślisz o moim blogu :)

PRZEPROWADZKA

Po dość długiej nieobecności postanowiłam wrócić do prowadzenia bloga o moich podróżach.

Jeśli macie ochotę mi towarzyszyć zapraszam na nową witrynę tutaj:


czytajcie, komentujcie, krytykujcie, subskrybujcie i wpisujcie się do księgi gości. Serdecznie zapraszam :)

KSIĘGA GOŚCI

KSIĘGA GOŚCI - pisz szczerze, każda opinia jest dla mnie ważna :)

Możesz tutaj napisać co myślisz o moim blogu :)

Obserwatorzy

czwartek, 15 kwietnia 2010

Kijany

Aby trafić do Kijan trzeba jechać od Lublina drogą aż do skrzyżowania z 829. Skręcamy w prawo i po ok. 500m w lewo. Spokojnie można zaparkować w centrum Kijan pod sklepem i przejść się alejką pod sam pałac.



Współrzędne GPS:
N 51°20'16,83''
E 22°46'15,21''

W XI wieku Kijany były zamieszkane przez plemię Wiślan oraz jeńców wojennych pojmanych i osiedlonych tutaj przez Bolesława Chrobrego powracającego z wyprawy kijowskiej w 1080 roku. Położenie miejscowości na szlaku wiodącym na Ruś jak również ukształtowanie terenu sprawiły że Kijany były dobrym miejscem na lokalizację dworów obronnych. Miały w nich siedzibę rody rycerskie (później zwane szlacheckimi) na których spoczywał obowiązek obrony brodów na Wieprzu jak i samego traktu handlowego.



Były siedzibą paru rodów jednak od połowy XVI wieku należały do rozległych dóbr rodu Firlejów. Prawdopodobnie przez tą rodzinę wzniesiony został zamek obronny, wybudowany według planów Tylmana z Gameren. Pierwsze wzmianki o zamku w Kijanach pochodzą z 1672 roku od podróżnika Verduna, który napisał że widział w Kijanach wielki zamek ciężko zbudowany, przy nim małą wieś z kościołem”. Jego istnienie potwierdza zachowany na Wawelu inwentarz klucza kijańskiego wspominający o starodawnymzamku z basztą wybudowaną na planie kwadratu. Pod koniec XVII wieku klucz ziem kijańskich przeszedł na własność książąt Sanguszków. Po śmierci księcia Janusza Sanguszki majątek przeszedł w ręce księcia Karola Lubartowicza Sanguszki (1817), a następnie Klementyny z książąt Sanguszków Ostrowskiej (1824). Klementyna sprzedała swe dobra hrabiemu Henrykowi Łubieńskiemu. W 1845 roku całe dobra lubartowskie zakupił Bank Polski, który rozpoczął ich parcelację. W 1853 roku klucz kijański został sprzedany Ludwikowi Fryderykowi Jakobsowi, który w 1855 roku wybudował w Kijanach cukrownię. Po pożarze wznowiła ona pracę w 1879 roku. W 1901 roku uległa kolejnemu pożarowi i nie została już odbudowana.

Następnie ziemie kijańskie stają się własnością rodziny Sonnenbergów. Obecny wygląd budowla zawdzięcza właśnie rodzinie Sonnenbrgów, którzy po 1880 roku gruntownie przebudowali cały zespół dworski według projektu Apoloniusza Pawła Nieniewskiego. Budynek jest jednopiętrowy z filarowo-arkadowym portykiem, na którym ustawiono posągi bogini mądrości Ateny i bogini urodzaju Demeter wykonane w Charlotenburgu w czwartym ćwierćwieczu XIX wieku i tarasem przed głównym frontem. Nowy pałac postawiono na zrębach starego zamku. Świadczą o tym piwnice pałacowe o sklepieniu kolebkowym z lunetami. Pałac ma charakter neorenesansowej willi. Stanisław Sonnenberg polecił wybudować salę balową dla swej córki. Salę tę zbudowano na planie ośmioboku z galerią dla orkiestry.Pałac zachował się od tamtego okresu w praktycznie niezmienonym kształcie. W 1914 roku Lubelskie Towarzystwo Rolnicze odkupiło część dóbr ziemskich wraz z pałacem i wypełniając wole Erazma Plewińskiego otworzyło szkołe rolniczo ogrodniczą. Warto wspomnieć że Kijany stanowiły część guberni lubelskiej znajdującej się pod zaborem rosyjskim będącej jedną z najbardziej zaniedbanych pod względem oświaty. Przełomem w historii Kijan jest rok
1599, kiedy to Piotr Czerny z Witanowic, postanowił zbudować nowy, drewniany kościół. W 1599 roku powstała parafia w Kijanach pod wezwaniem św. Anny. Akt erekcyjny Kościoła spisany na pergaminie z pieczęcią biskupa krakowskiego zachował się i jest przechowywany w Archiwum Diecezjalnym w Lublinie. Kolejnym etapem rozwoju parafii było ufundowanie murowanego kościoła przez hrabiego Anastazego Miączyńskiego jako podziękowanie dla Matki Boskiej za opiekę i szczęśliwy powrót z wyprawy wojennej przeciwko Turkom w 1648 roku. Przebudowę zakończono w 1723 roku.
Obecnie w pałacu znajdują się sale lekcyjne ZSRCKU w Kijanach oraz posterunek policji.

Według jednej z legend miejscowa ludność kijami przepędziła niegdyś najeźdźców tatarskich. By upamiętnić to wydarzenie wieś zyskała nazwę od owych kii.

środa, 14 kwietnia 2010

Jakubowice Murowane

Jakubowice Murowane to wieś położona w województwie lubelskim, w powiecie lubelskim, w gminie Wólka. Jej część znajduje się w granicach administracyjnych miasta Lublina. Aby dojechać do Jakubowic należy jechać z Lublina w kierunku Włodawy. Po wyjechaniu z miasta trzeba skierować się na Pliszczyn.



Współrzędne GPS:
N 51°16'28,16''
E 22°37'47,87''

Obecnie od 2003 na zamku [a właściwie dworze obronnym] trwa remont, którego końca nie widać. A szkoda, bo same ruiny zapowiadają się ciekawie :) Niestety, całość otoczona jest siatką, więc na teren zamku wstęp zamknięty.

Oczywiście zajechaliśmy od innej strony i do zamku podeszliśmy od tyłu. Poprzez chaszcze :)
W drugiej połowie XV wieku istniał w Jakubowicach folwark, który w 1554 roku był własnością Samborzeckich herbu Rawicz. Następnymi właścicielami byli Tęczyńscy, którzy w drugiej połowie XVI wieku w miejscu folwarku wznieśli renesansowy dwór. Zbudowany został z kamienia na planie prostokąta, posiadał trzy kondygnacje.


W drugiej połowie XV wieku istniał w Jakubowicach folwark, który w 1554 roku był własnością Samborzeckich herbu Rawicz. Następnymi właścicielami byli Tęczyńscy, którzy w drugiej połowie XVI wieku w miejscu folwarku wznieśli renesansowy dwór. Zbudowany został z kamienia na planie prostokąta, posiadał trzy kondygnacje.


Od 1617 roku dwór należał do Zasławskich. W 1663 roku właścicielami byli Teofila i Władysław Zasławscy, którzy rozbudowali siedzibę dobudowując pawilony i mury. W końcu XVII wieku zamek należał do Sobieskich, a w latach 1705-1779 do Sanguszków, później do Szeptyckich. Od 1850 roku zamek był w rękach Aurelego Grodzickiego. W XIX wieku dokonano przebudowy na pseudoromantyczny pałac, wzniesiono wtedy wieżę. Jeszcze w XX wieku podjęto prace przy kolejnej przebudowie.

Pierwsze wzmianki o wsi i folwarku w Jakubowicach Murowanych występują w dokumentach XV wieku. Jan Długosz w wykazie majętności diecezji krakowskiej archidiakonatu lubelskiego z lat 1480-1490, przy określeniu płatności dla kościoła św. Mikołaja w Lublinie, podaje:

„Jakubowycze-villa... item est ibi praedium militare”.


Zamek w Jakubowicach Murowanych nie posiada do tej pory monograficznego opracowania, nie powstała o nim także żadna praca magisterska.

Z XIX wieku pochodzą dwie ryciny uzyskujące zamek sprzed przebudowy na przełomie XIX i XX wieku. Pierwsza znajduje się w „Albumie Widoków Królestwa Polskiego” Kazimierza Stroczyńskiego z 1853, druga zaś w numerze 304 „Tygodnika Ilustrowanego” z 1873 roku.

Z XIX wieku pochodzą także trzy artykuły typu encyklopedycznego na temat zamku. Pierwszy z nich autorstwa Franciszka Maksymiliana Sobieszczańskiego, umieszczony jest w „Encyklopedii Powszechnej Orgelbranda” z 1863 roku. Sobieszczański odnosi budowę „murowanego dworca” do czasów Jakuba Sobieskiego, syna Jana III, który był dziedzicem Jakubowic. Opisuje on zamek jako dwukondygnacyjną budowlę z dwiema oficynami po bokach i nieistniejącą dziś kaplicą, do której miało prowadzić osobne wejście z dziedzińca zamkowego. Pisze o murze obwodowym ze strzelnicami wskazującymi na obronność budowli. Wspomina również o wyrzeźbionej tarczy herbowej z herbem Tęczyńskich i wysuwa na jej podstawie przypuszczenie, że zamek mógł być zbudowany wcześniej.



Drugi artykuł pochodzi ze wspomnianego już „Tygodnika Ilustrowanego” z 1873. Jego autorem jest Marynicz. Datuje on budowę zamku na wiek XIV, wymienia dawnych właścicieli: Ostrogskich, Zasławskich, Tęczyńskich, zaś Jakuba Sobieskiego uważa za autora przebudowy zamku, bądź wzniesienia nowej budowli w miejscu średniowiecznej. Opisuje wygląd kaplicy ( według niego wzniesionej w XIV lub XV wieku) z umieszczonym nad jej drzwiami kartuszem.

Trzecia nota encyklopedyczna pochodzi ze „Słownika geograficznego Królestwa Polskiego i Litwy” z 1882 roku. Zamieszczone są tu te same informacje, co w „ Tygodniku Ilustrowanym”. Jedyną różnicą jest datowanie kaplicy na początek XV wieku.

Kolejne lata nie przynoszą nowych informacji. W 1907 roku ksiądz Ambroży Jan Wadowski wspomina o kaplicy przy okazji opisywania kościoła św. Mikołaja w „Kościołach lubelskich”.

W 1958 inżynier architekt Kazimierz Nawoik przeprowadza w Jakubowicach Murowanych terenowe badania architektoniczne.

Ostatnie spojrzenie na ruiny i jedziemy dalej.


Alicja Lutostańska, w „Przyczynku do dziejów rezydencji w Jakubowicach Murowanych” z 1968, datuje pierwszą budowlę w Jakubowicach na okres sprzed 1554 roku, a za jej pierwszych właścicieli uważa Samborzeckich. Ponadto uważa, że na jej miejscu postawiono obecną budowlę na przełomie XVI i XVII w. Pierwszy obiekt opisuje jako dwór lub wieżę mieszkalną. Pisze też o kościele filialnym przy zamku. Wymienia także kolejnych po Sobieskich właścicieli zamku: Lubomirskich, Czartoryskich, Sanguszków i Szpetyckich. Ponadto podaje dokładny opis zamku z wnętrzami oraz informacje o tym, że baszta i wykusz pochodzą z końca XIX w.

Przełomem badań nad zamkiem jest praca Ireny Rolskiej- Boruch „Domy pańskie na Lubelszczyźnie od późnego gotyku do wczesnego baroku” z 2003 r. Autorka uważa, że do dworu wieżowego Samborzeckich dostawiono pod koniec XVI wieku, drugi tej samej wielkości budynek na planie kwadratu i połączono je reprezentacyjną sienią