Radoszyce

Radoszyce – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie koneckim, w gminie Radoszyce. Do 1869 roku miasto.

Radoszyce na mapie google

Współrzędne GPS:
    N 51°04'37,53''
    E 20°15'34,35''

W końcu XIV wieku Władysław Jagiełło wzniósł w Radoszycach zamek, który zastąpił dotychczasowy dwór drewniany, stojący w miejscu obecnego rynku. Pierwsza wzmianka o zamku pochodzi z 1414 roku. Na miejsce budowy zostało wybrane piaszczyste wzgórze otoczone mokradłami, a od strony miasta obronność miejsca wzmocniono nawadnianą fosą. Główny budynek miał plan prostokąta o bokach 10,8x32,5 metra, wzniesiony był z cegły na fundamentach kamiennych. 

 

Pałac i parę zabudowań drewnianych ogrodzono drewnianym obwodem obronnym, co z uwagi na otaczające bagna w zupełności wystarczało w tamtym okresie. Rezydencję w Radoszycach król Władysław Jagiełło odwiedzał regularnie, podobnie kolejni Jagiellonowie. Ostatnim królem korzystającym z rezydencji był Zygmunt August. Później zamek przekształcono w folwark, który stał się siedzibą starosty i był nią do końca swojego istnienia. W latach 1768-1789 budynek został rozebrany, pozostała po nim tylko istniejąca do dziś tzw. winiarnia. Obecnie na terenie dawnego zamku znajdują się budynki dawnego nadleśnictwa i dworu.

Dokładna data powstania Radoszyc nie jest znana. Jan Długosz przypisuje założenie miasta Kazimierzowi Wielkiemu. Za czasów Długosza było tutaj 12 łanów miejskich oddających dziesięcinę prebendzie Jaszkowskiej, przy katedrze sandomierskiej. Łany wójtowskie oddawały dziesięcinę plebanowi w Opocznie. 

W 1411 r. w Radoszycach zatrzymał się król Władysław Jagiełło, udający się na wyprawę do Prus. Król obchodził tu święto Trzech Króli, po czym odesłał królową Annę do Krakowa, sam zaś wyruszył do Torunia. W 1425 r. Jagiełło zatrzymał się tu ponownie, jadąc z Wielkopolski na Ruś. W 1428 r. król Jagiełło przeniósł Radoszyce z prawa polskiego na niemieckie, mogło to być jednak tylko ponowienie aktu Kazimierza Wielkiego. Prócz tego król nadał miastu prawo do dwóch jarmarków: w poniedziałek po Narodzeniu N.P. i na św. Dorotę. 

 W 1450 r. zatrzymał się tu król Kazimierz Jagiellończyk. Przez pewien czas w Radoszycach przebywały królewskie córki, prawdopodobnie chroniąc się przed zarazą.W 1456 r. Kazimierz Jagiellończyk potwierdził przywileje nadane przez swoich poprzedników. Zwolnił także mieszczan od wszelkich ceł w kraju, a także wydał pozwolenie na zakup soli w królewskich żupach.Według lustracji z 1564 r. miasto należało do starostwa chęcińskiego. 

Przyległe wsi: Radoska i Grodzisko pełniły rolę przedmieść. Funkcjonowały tu dwa młyny. W królewskim lesie znajdowało się 6 hut, spośród których czynnych było 5.Po wojnach szwedzkich w Radoszycach zaczęła osiedlać się ludność żydowska. Pomiędzy ludnością katolicką, a żydowską, dochodziło do konfliktów o podłożu ekonomicznym, czego dowodzi uchwała burmistrza i rady miasta z 1740 r. Rada miasta pod karą 40 grzywien, a nawet konfiskaty majątku zakazała sprzedaży i zastawu domów Żydom. 

W 1787 r. w mieście przebywał król Stanisław August Poniatowski, który wracając z Krakowa zatrzymał się w tej okolicy, aby zwiedzić miejscowe fabryki żelazne, piece i fryszerki. W 1788 r. król potwierdził dla Radoszyc użycie prawa magdeburskiego. Na sejmie z lat 1773-1775 Radoszyce, wraz ze starostwem radzickim, przekazano rodowi Małachowskich. 

 16 listopada 1794 r. nieopodal Radoszyc, we wsi Jakimowice, poddały się ostatki wojsk polskich, kończąc tym samym insurekcję kościuszkowską. W 1827 r. w Radoszyce zamieszkiwało 1425 osób. Znajdowały się tu 252 domy. 

W 1858 r. było tutaj 1934 mieszkańców oraz 264 domy. Dochód miasta wyniósł tego roku 1264 ruble. W 1869 r. jak większość miast w zaborze rosyjskim Radoszyce utraciły prawa miejskie

Zabytki Radoszyc
* kościół pw. św. Piotra i Pawła, swoją genezą sięgający 1004 r., na co wskazuje napis umieszczony na drzwiami kościoła,rozbudowany w XVII w.
* figurka, niegdyś przydrożna, w chwili obecnej znajduje się na terenie cmentarza parafialnego