Tytułem wstępu

Na wstępie chciałam zaznaczyć, iż blog mój w żaden sposób nie aspiruje do miana jakiegoś poważniejszego przedsięwzięcia naukowego i ma głównie charakter hobbystyczny i w pełni amatorski. Intencją moją było, jest i będzie, zachęcenie czytelnika do odwiedzenia tych cudownych miejsc w Polsce oraz do zapoznania się z ich historią, klimatem. Poszczególne teksty (głównie w opisach miejscowości) pochodzą nieraz z trzech-czterech źródeł (całkowicie ze sobą przemieszanych), tak więc zdecydowałam się (przed wszystkim ze względu na czytelność i specyfikę przekazu www) nie podawać dziesiątków przypisów do każdego liczącego parę słów fragmentu. Informacje zamieszczone w w moim blogu dotyczące zamków pochodzą głównie z "Leksykonu zamków w Polsce" [ autorzy: Salm Jan, Kołodziejski Stanisław, Kajzer Leszek] oraz stron internetowych poświęconych temu zagadnieniu. Zaś wiadomości dotyczące samych miejscowości znajduję głównie w Wikipedii, na stronach tych gmin i miejscowości, bądź też ze stron prywatnych poświęconych danym miejscowościom czy obiektom. Jeżeli jednak, ktoś poczuje się urażony gdy wykorzystam jego wiadomości, proszę o kontakt. Napiszę sprostowanie lub usunę takowe wiadomości z mojego bloga.

Będę ogromnie wdzięczna za wszelkie uwagi, zarówno dot. ew. błędów rzeczowych, ortograficznych, faktograficznych i innych. Propozycje, pomysły, sugestie dot. układu treści, nowych tematów, i inne uwagi proszę przesyłać na adres: jagusinka@gmail.com
Tuż pod tym tekstem jest księga gości - możesz napisać co myślisz o moim blogu :)

PRZEPROWADZKA

Po dość długiej nieobecności postanowiłam wrócić do prowadzenia bloga o moich podróżach.

Jeśli macie ochotę mi towarzyszyć zapraszam na nową witrynę tutaj:


czytajcie, komentujcie, krytykujcie, subskrybujcie i wpisujcie się do księgi gości. Serdecznie zapraszam :)

KSIĘGA GOŚCI

KSIĘGA GOŚCI - pisz szczerze, każda opinia jest dla mnie ważna :)

Możesz tutaj napisać co myślisz o moim blogu :)

Obserwatorzy

czwartek, 22 października 2009

Drohiczyn

W Drohiczynie górę zamkową znaleźć jest bardzo łatwo. Po zamku nie zachowały się żadne pozostałości. Na szczycie wzgórza stoi obelisk postawiony w 1928 r. na pamiątkę odzyskania niepodległości przez Polskę. Zaparkowaliśmy na parkingu na rynku. Wspomniany obelisk widoczny jest doskonale "gołym okiem". Sam Drohiczyn na mapie Polski:
Współrzędne GPS:
N 52°23'39,28''
E 22°39'29,42''

Wdrapać się na górę można dwoma sposobami: łagodnym podejściem wokół zbocza lub bezpośrednio pod górę, bardzo stromą ścieżką. Oczywiście wybraliśmy tę trudniejszą drogę.


Zmachana, złachana, spocona, bez sił, bez ducha...... dotarłam na szczyt.


ale BYŁO WARTO. Takiego widoku się nie spodziewałam. Coś przepięknego. Bug w całej swoje krasie. Te zakola wokół góry zapierały nam dech w piersiach, wyciskały łzy w oczach.

Pierwszym potwierdzonym założeniem na Górze Zamkowej był ruski gród, wzniesiony tu w pierwszej połowie XI wieku. W 1181 roku Drohiczyn stał się centrum samodzielnego księstwa drohickiego, które na przełomie XII i XIII wieku znalazło się w rękach książąt mazowieckich. Rozbudowali oni gród, a w 1237 roku książę Konrad sprowadził tu Rycerzy Dobrzyńskich, którzy nie chcieli połączenia z zakonem krzyżackim. Niedługo musieli jednak stąd wyjechać, kiedy ziemie dostały się pod władanie księcia ruskiego Daniela. Prawdopodobnie to za jego panowania wzniesione zostały pierwsze elementy murowane w drewnianym dotychczas grodzie.

W końcu XIV wieku Drohiczyn ponownie znalazł się w rękach książąt mazowieckich, a od 1443 roku leżał w granicach Litwy a następnie Korony. Od 1520 roku był stolicą województwa podlaskiego, w wyniku rozbiorów znalazł się w granicach Rosji. W początkach XVII wieku na Górze Zamkowej istniał królewski dwór, który mieścił sąd. Został zniszczony w XVII wieku i pozbawiony opieki uległ całkowitej zagładzie. Dzieła zniszczenia stopniowo dopełniał nurt Bugu podmywając Górę Zamkową. W końcu XVII wieku istniała na Górze Zamkowej kwadratowa budowla mieszcząca areszt i więzienie, rozebrano ją w 1788 roku. Na przełomie XIX i XX wieku znajdowała się tu jakaś pozostałość podziemnego korytarza, obecnie masyw Góry Zamkowej stanowi jedynie niewielką część góry mieszczącej kiedyś gród i zamek.

Góra Zamkowa i najbliższe okolice Drohiczyna znane są z wielu cennych znalezisk archeologicznych (dirhemy arabskie zVIII – IX w.). Nieliczne znaleziska obejrzeć można w zbiorach Muzeum Regionalnego w Drohiczynie.
Jak wszystkie tego typu miejsca Góra Zamkowa ma również swoje legendy. Jedna z nich głosi, że na Górze jest pochowany w złotej trumnie wódz Jaćwingów – Kumat – który poległ w starciu z wojskami Bolesława Wstydliwego w 1264 r. pod Brańskiem. Podanie mówi, że kto odnajdzie tę trumnę - zginie. Druga, że Góra została usypana rękami więźniów, a zamek drohicki łączy podziemne korytarze z odległym o 30 km byłym zamkiem w Mielniku. Trzecia, że prawdopodobnie skarby mają się znajdować w murach kościoła pofranciszkańskiego, gdzie ukrył je sam Wielki Książe Litewski Witold. Natomiast w klasztorze franciszkanów prawdopodobnie znajdują się drzwi żelazne, które rzekomo prowadziły do lochów i skarbu ukrytego pod zamkiem.
Najbardziej romantyczna legenda głosi, że raz na sto lat otwiera się ściana Góry Zamkowej i wypływają z niej łodzie pełne zbrojnych rycerzy. Nikt ze śmiertelników nie wie, jaki jest cel tej wędrówki. Wiadomo tylko, że nim błyśnie świt, rycerze muszą wrócić do podziemi. Otóż zdarzyło się kiedyś, że jeden z rycerzy ujrzał na brzegu młodą mieszczkę z Drohiczyna i zapatrzony w jej urodzie zapomniał o powrocie. Odtąd błąka się po nadbużańskich łąkach, czekając na moment ponownego otwarcia Zamkowej Góry.

Liw

Zajechaliśmy bez problemu pod sam zamek. Droga była dobrze oznakowana. Ale gdyby ktoś nie wiedział gdzie leży Liw to:


Współrzędne GPS:
N 52°22'24,92''
E 21°58'12,32''


Parking obok karczmy, niestety nieczynnej.
Wejścia do zamku broni zbudowana z drewna brama.
Tylnego wejścia strzeże cała bateria armat.
Nad całością czuwa:

Warownia w miejscu obecnego zamku istniała już w XIII wieku ochraniając położony niedaleko na północ bród na granicznym Liwcu. Wspominana w XVIII wieku przez Kaspra Niesieckiego legenda herbu Doliwa mówi o oblężeniu liwskiego grodu przez Jaćwingów w 1279 roku. Badania Ryszarda Cędrowskiego na wzniesieniu zamkowym doprowadziły do odkrycia śladów grodziska z XII-XIII wieku. Drewniano-ziemna warownia została posadowiona na umocnionej palami kępie w widłach Liwca i Miedzianki. Zespół zamkowy w Liwie jest jednym z najciekawszych zabytków na pograniczu podlasko-mazowieckim. Około 1429 r. książę warszawski Janusz I Starszy zbudował zamek murowany na sztucznej wyspie wśród bagien rzeki Liwiec, ówczesnej granicy księstwa.
Po wygaśnięciu linii męskiej Piastów mazowieckich od 1526 do 1536 r. zamkiem władała księżniczka Anna Mazowiecka, która otrzymała Liw jako zaopatrzenie do czasu zamążpójścia. Po jej ślubie ze Stanisławem Odrowążem w 1537 r. ziemię liwską wcielono do Korony. W latach 1548-1556 zamek należał do królowej-wdowy Bony Sforzy.
W 1656 r. („potop”) i 1703 r. (wojna północna) Szwedzi zdobywali i plądrowali warownię, która po drugim najeździe popadła w ruinę. W 1782 r. starosta Tadeusz Grabianka zbudował na siedzibę kancelarii starostwa i sądu ziemskiego dwór barokowy, który spłonął w połowie XIX wieku.
Podczas II wojny światowej niemiecki starosta Ernst Grass zamierzał rozebrać ruiny zamku na cegłę.

Zapobiegł temu młody archeolog Otto Warpechowski, przekonując starostę o krzyżackim rzekomo pochodzeniu zamku i doprowadzając do rozpoczęcia jego odbudowy. Prace renowacyjne, przerwane przez Niemców w 1944 roku, ukończono w 1961 r.
Obecnie zamek jest jednym z największych muzeów broni w Polsce, prezentując w swojej kolekcji broń białą, palną i drzewcową z XV-XX w. Muzeum szczyci się również kolekcją portretu sarmackiego z XVII-XVIII w. Oraz dużym zbiorem malarstwa i grafiki o tematyce batalistycznej, zawierającym dzieła m. in. Wojciecha i Jerzego Kossaków, Tadeusza Ajdukiewicza, Leona Kaplińskiego, Stefano Dell Belli, Eryka Dahlberga. Wystroju wnętrz dopełniają zabytkowe meble i tkaniny.
Wszyscy odwiedzający Liw podkreślają unikalny, kameralny nastrój panujący w muzeum i jego najbliższej, nadrzecznej okolicy, nieskażonej cywilizacją, jakby żywcem przeniesionej z osiemnastowiecznych pejzaży.

Historia dziwna i straszna o Żółtej Damie Zamkowej


W zacnym królewskim mieście Liwie odbywał się wielki doroczny odpust świętego Leonarda. Po sumie mieszczanie wylegli gromadnie na plac przed kościołem, gdzie pod rozłożystymi lipami liczni przekupnie rozstawili kramy ze słodyczami, błyskotkami i różnym towarem zamorskim. Część gawiedzi skupiła się przy wędrownym lirniku. Ludzie sypali mu grosze do czapki i zagadywali wesoło:
- Powiadajcie, jakie to dziwy wasze oczy na świecie szerokim widziały? Po tej brodzie widać, że nie od dzisiaj wędrujecie, pewnikiem niejedno przeżyliście w drodze!
Dziadyga uśmiechał się dobrotliwie i węźlastymi palcami gładził długą, białą brodę.
- Cuda światowe was ciekawią, a przecież i o waszym Liwie w świecie głośno. Rok temu, na dożynkach aż Łucku byłem i kumoter opowiadał mi o jakiejś zjawie, która się podobno w ruinach waszego zamku pokazuje. Obecni pokiwali potakująco głowami, a ksiądz proboszcz, przysłuchujący się z boku rozmowie, z po¬wagą powiedział: -Wszystko to prawda, ale co to ta¬kiego i czemu się po świecie błąka, tego nikt w Liwie nie wie.
- A więc jeśli taka wasza wola, posłuchajcie mojej opowieści - rozpoczął gadkę lirnik, przebierając palcami po gryfie.

Było to dawno, bardzo dawno temu. Zamek liwski był piękny i potężny. Rządził nim kasztelan, rycerz dobry i pan szczodrobliwy. Miał on żonę urody wielkiej imieniem Ludwika, którą wiernie miłował był- nie tak, jak to dzisiejsi panowie czynią. Ona też kochała go całym sercem. Ale wielu jest ludzi złych na świecie, którzy zawistnym okiem patrzą na cudze szczęście. Oto jedna z dworek, Olga ze Starej Wsi umyśliła panią swą do zguby doprowadzić i zająć jej miejsce przy boku kasztelana. Okazja ku temu nadarzyła się sama.

Pewnego razu kasztelan obdarował swą lubą drogim pierścieniem z brylantem. Wielka była jej radość z podarunku, ale cóż, kiedy w krótkim czasie klejnot ten zaginął i na nic zdały się wszelkie poszukiwania. Aby pocieszyć żonę kasztelan zamówił u złotnika następny, równie piękny pierścionek. I patrzcie, co się dzieje - nie minęły dwa dni – i ten także przepadł, jakby kto kamień do wody rzucił! Wówczas zdradziecka dworka rozpoczęła swą czarcią robotę. Ona sama i sprzymierzeni z nią w złym dziele dworzanie omotali kasztelana siecią podejrzeń i przekonali go, że żona jest mu niewierna a pierścienie zdobią teraz ręce jej kochanka.
Kasztelan był człowiekiem prawym, ale zazdrosnym i popędliwym ponad wszelką miarę. Wezwał do siebie małżonkę i wręczył jej trzeci pierścień, równie kosztowny i piękny jak poprzednie. - Nie jest to dar miłości - rzekł dysząc z gniewu - ale próba twojej wierności małżeńskiej. Jeśli i ten klejnot zginie, pod sąd cię oddam i o niewierność przed całym światem oskarżę. A wtedy... Ludwika odeszła ze ściśniętym sercem. Karą za podeptanie przysięgi małżeńskiej była tylko śmierć. Od tych wydarzeń smutek na stałe zagościł w zamku. Wysokie sklepienia zamiast dźwięków kapeli i gwaru biesiad odbijały głuchym echem ciężkie kroki kasztelana, błądzącego po salach i korytarzach. Słudzy i małżonka schodzili mu z drogi. Tylko podli intryganci radowali się skrycie.

Aż nadszedł ten dzień, kiedy i trzeci pierścień zniknął. Długo hamowana wściekłość zazdrośnika wybuchnęła z całą mocą. Na jego rozkaz strażnicy zawlekli Ludwikę przed sąd, który w dwa pacierze wydał wyrok: - Winna zdrady, tedy ściętą być musi - orzekli sędziowie. Jedynie kapelan zamkowy ulitował się nad skazaną i poprosił sędziów o sąd boży. Ci złagodzili surowość wyroku. Ludwika mogłaby zostać uwolniona od winy i kary, jeśli przewierci palcem cegłę, którą jej zostawiono na noc w lochu. Każdy z was wie, że nic z tego wyjść nie mogło. Utwierdzeni w swoich przekonaniach sędziowie wezwali kata miejskiego na zamek, aby dopełnić wydany wyrok.

Była pełnia. Wielki czerwony księżyc oświetlał podwórzec, pośrodku którego, obok pnia przykrytego suknem, trwał nieporuszenie obnażony do pasa kat, wsparty na wielkim mieczu. Jego głowę i twarz skrywał kaptur. Zegar na wieży kościelnej właśnie wybił północ, kiedy drzwi lochu rozwarły się ze zgrzytem i halabardnicy wywiedli panią Ludwikę na dziedziniec. - Jestem niewinna! - wykrzyknęła nieszczęsna kobieta w stronę okna, w którym pojawił się mąż. Kasztelan stał nie¬wzruszony. Na jego znak błysnął miecz i głowa spadła.

Miesiąc minął od egzekucji a kasztelan nie mógł sobie znaleźć miejsca. Aby odpędzić złe myśli zajął się długo odkładanym remontem wieży. A teraz słuchajcie uważnie i patrzcie, co się dzieje! Pod wieczór do jego komnaty pędem wpadło kilku dworzan, którzy z poddasza wieży przynieśli niezwykłe znalezisko. Było to ptasie gniazdo z trzema brylantowymi pierścieniami w środku. - Sroka, panie- krzyczeli słudzy jeden przez drugiego - to gniazdo sroki Przez nią nasza pani zginęła niewinnie!
Kasztelan zamarł ze zgrozy. - Odejdźcie- rzekł w końcu cichym głosem- chcę być sam. Następnego dnia znaleziono go na bruku pod wieżą. Leżał tam z roztrzaskaną głową. Rzucił się ze szczytu baszty, widocznie wyrzuty sumienia nią dały mu żyć dłużej.

Od tej pory na zamku straszy. Pojawia się zjawa w sukni świecącej żółto w ciemnościach. Nie jest to zły upiór, tylko duch niewinnej ofiary spisku, która szuka oczyszczenia w oczach ludzkich. Kto chciałby pomóc kasztelanowej, musi wybrać się o północku w czasie pełni księżycowej do ruin zamku, a wtedy już ona powie, jak jej dopomóc można i od cierpienia doczesnego uwolnić.- ciągnął bajarz.
-O matko, nigdy w życiu - otrząsnęła się ze zgrozą Jadwiga- choć chrześcijański byłby to uczynek. Straszno tam w dzień chodzić, a co dopiero w nocy!
- Śmiałek ów- kończył swą opowieść lirnik - nagrodzony będzie tysiąc¬krotnie za swą dobroć i odwagę, otrzyma bowiem od Żółtej Damy owe trzy pierścienie, które sroka skradła, a po zgonie kasztelana prze¬padły na dobre.
- A, jeżeli tak się sprawy mają, to co innego, trzeba tam iść, jak najprędzej!- I ja tam pójdę, i ja! - ozwały się licznie głosy w ciżbie zebranej wokół bajarza, który uśmiechnął się pod siwym wąsem i począł zbierać do drogi.

Taka to historia zdarzyła się na sierpniowym odpuście w Liwie prawie dwieście lat temu. Prawdopodobnie nikomu nie udało się odczarować widma w żółtej sukni, ponieważ o każdej pełni księżyca pojawia się na zamkowych murach. Kto śmiały, niech się wybierze na spotkanie z Żółtą Damą, jak ją nazywają tutejsi mieszkańcy. Może ją wyzwoli, a sam stanie się bogaczem…Kto wie?

Motyw sroki kradnącej klejnoty przewija się w baśniach i legendach kilku krajów europejskich. W Liwie opowieść ta związana jest z portretem matrony w żółtej sukni, wiszącym w hallu dworku- siedziby muzeum. Owa barokowa dama (o urodzie niestety mocno już przejrzałej) to Ludwika z Szujskich Kuczyńska, zupełnie przypadkowo wplątana w ten mroczny, dramat miłosny.